Saturday, December 31, 2011

काठावर पास...

हे वर्ष सुरु झालं होत तेच मुळी सुट्टीने....हो म्हणजे कामावर आणि ब्लॉगवर एकदम सुट्टी...पण काम तरी लवकर सुरु करावं लागलं...मग जशी आई आली तस त्या निमित्ताने ब्लॉगची सुट्टी पण थोडी फार संपवली....तरी कुठेतरी सारं काही शांत नव्हतं ....अर्थात ते तसं कधी असतं म्हणा पण तरी संदेश लिहिलं आणि त्यावरच्या प्रतिक्रिया इ.इ. पाहून फार मजा आली (मला वाटत विषय निघाला आहे म्हणून ही पोस्ट मार्केट करायचं श्रेय मी हेरंबला (त्याच्या लाडक्या कंसात) द्यायला हवं) ....त्याच्या बझवरचे लाईक आणि निरोप पाहून ओह आय मिस दिस वगैरे सारखं....

मग लगेच घेतलीच लेखणी आणि मग काही बाही सुचत गेलं....गाण्यांच्या आठवणी होत्याच पण मागचा ब्लॉग मेळावा होता त्यांना शुभेच्छा द्यायलाच हव्या होत्या...आई असल्यामुळे बरेच दिवस राहिलेलं नॉट विदाउट माय डॉटर वाचलं आणि त्याबद्दल लगेच लिहिलं गेलं....या वर्षी आमच्या भागात काही म्हणता उन्हाळा येत नव्हतं त्यामुळे जुलैला तो (एकदाचा) आल्यावर मग थोडं फिरण झालं आणि ब्लॉग पुन्हा राहिला पण मायदेशात त्यातही माझ्या मुंबईमध्ये झालेल्या हल्ल्याचं दर्द बाहेर आलंच...ऑगस्टमध्ये मैत्रीदिनाच्या निमित्ताने काही विचार बाहेर आले पण त्यावर उतारा म्हणून आईचा वाढदिवस साजरा करावा म्हणून मी ट्राय केलेल्या (सध्या ब्लॉगवरून गायब असलेल्या) श्रीतैच्या एका रेसिपीने धमाल उडवली...आणि एक गोष्ट तर मी ब्लॉगवाचकांना सांगितलीच नाही....जुलै संपता संपता बाबापण आले...मग काय फुल टु धमाल...त्यांच्याबरोबर पुन्हा मग भटकंती..मी इथे पाहिलेल्या काही जागा मला गरम हवामान असेपर्यंत दाखवायच्या होत्या त्यातून माझा माउंट हूड आणि इथे इतर बर्फाच्छादित पर्वत इ. बद्दलचा गोल गोल झालेला भूगोल मग ब्लॉगवर आला...बाबा आल्यामुळे जरा जास्त चुटूचुटू बोलायला लागलेल्या आरुषने पण मग त्याची एक जमाडी गम्मत सांगितली....

या वर्षात उदास व्ह्यायचे बरेच प्रसंग आले, जपानसारख्या घटना झाल्या...गझल पोरकी झाली....हे सगळं ब्लॉगवर मुद्दाम नाही लिहिलं ते आपसूक आलं....माझा स्वतःचा एक अगोड प्रवासही ब्लॉगवर मांडला...आणि बघितल तर एक आकडा टुकटुक करतोय "३१".

आता या कॅलेंडर इयरमधला सर्वात शेवटचा महिना सुरु झाला आणि राजेने माझ्या दोन पूर्णवर टाकलेली कमेंट कम आशीर्वाद आठवला....तो म्हणाला होता की या वर्षी शंभर पोस्टा लिही...हम्म...मग असंच सुचलं की शंभर तर अजून कधीच केल्या नाहीत मग निदान काठावर पास होऊया....तसंही मुंबई विद्यापीठाने ४० मोजायची सवय लावली होतीच आणि तीच सवय ब्लॉगवर कामाला आली..शेवटच्या क्षणाला काही तरी करून चाळीस होताहेत कळलं की आमचं हुश्श असायचं तसच ....आणि उगाच कशाला ते विन्जीनियारिंगचे दिवस आठवा म्हणून मी आपलं शाळेत पास-नापास, पास-नापास खेळतात न तसं एकदाचे माझे ३५ झाले म्हणजे "काठावर पास" म्हणून सर्वांना २०१२ साठी सुयश चिंतिते......

फिर मिलेंगे.......

Thursday, December 29, 2011

मोरगल्लीचा नाताळ....


गेले काही वर्षे अमेरिकेतला नाताळ पाहते पण घरगुती पातळीवर पाहिलं तर मला नेहमी शांत शांत (किंवा अगदी खर सांगायचं तर उदास) वाटतं...म्हणजे तुम्ही अपार्टमेंटमध्ये रहा की घरामध्ये फार फरक पडत नाही..अपार्टमध्ये बाहेरचं डेकोरेशन बाल्कनी असेल तर दिसतं नाही तर मग लिविंग रूमच्या खिडकीतला ख्रिसमस ट्री तरी दिसेल..घरांचा विभाग असेल तर मात्र जरा बाहेरही डेकोरेशन, आतला ख्रिसमस ट्रीही बरेचदा मोठी बे विंडो असेल तर दिसेल आणि लायटिंग थोडी जास्त....पण शांतता म्हणाल तर दोन्हीकडे सारखीच...कधी कधी मला वाटायचं कुणी एल्फ किंवा हिमगौरीचे सात बुटके येऊन सगळा साज-शृंगार करून गायब झालेत..खर तर या घरामध्ये आणि एकंदरीत हा  सण साजरा करायला कुणी माणसं इथे राहातच नाही आहेत...या सर्वांना अगदी दिवाळी नाही पण निदान होळी, गोपाळकाला या सणासाठी तरी मायदेशात घेऊन जावं असं नोव्हेंबर/डिसेंबरमध्ये माझ्या नेहमी मनात येत...
मग मागच्या वर्षी एका लोकल मासिकामध्ये portland शहरातल्या ख्रिसमस लायटिंगचा काही उल्लेख होता..ते पाहून खरं तर जायचं ठरवायचं होतं पण ते काही शक्य होणार नव्हतं. मग या वर्षी जरा आधीच माहिती काढून ठेवली आणि गेलोच...पीकॉक लेन उर्फ आपल्या भाषेत मोरगल्लीत...इथे १९२९ पासून या गल्लीत असणारी सगळी घरं १५ डिसेंबरपासून ते नवीन वर्षाच्या पूर्वसंध्येपर्यंत डेकोरेशन करतात...आणि वेळ असते संध्याकाळी ६ ते रात्री ११. झाडून सगळी घरं वेगवेगळ्या देखाव्यांनी सजली असतात...आणि सगळ्यात मुख्य तिथे लोकांची गर्दी, त्यात काही उत्साही  ख्रिसमस कॅरोल गाणारे असा सगळा थोडा गोंधळ पण असतो...मला तर लालबाग परळ मधल्या एकामागून एका गल्लीत पाहिलेले गणपती मंडळाचे देखावे, तिथली गर्दी याचीच आठवण झाली..काळोखात सगळ्या गाड्यांनी आपले दिवे बंद करून गाडीतून मारलेली चक्कर असो किंवा थंडीसाठी मुलाला कानटोपीपासून ग्लवपर्यंतचे सगळे कपडे घालून गर्दीत घुसून साईड वॉकवरून जरा जास्त जवळून पाहिलेल्यामुळे थंडी न लागलेले आम्ही असो....त्या गल्लीतून आणलेली ही मोराची  रंगीबेरंगी  पिसे.......
मेरी  ख्रिसमस .....(हो  बिलेटेड...आम्ही नंतर सियाटलला गेल्यामुळे फोटो धुवायला वेळ लागला आहे याची मंडळ नोंद घेईलच...) 

Tuesday, December 27, 2011

देता देता एक दिवस.....

ट्रेसीची माझी ओळख मागच्या वर्षी उन्हाळ्यातली, ती माझ्या समोरच्या अपार्टमेंटमध्ये राहायला आली तेव्हाची.खरं तर तेव्हा तिच्यापेक्षा तिच्या सासूबरोबर जास्त बोलले होते मी..मला वाटतं ओरेगावच्या कुठल्यातरी टिपीकल कंट्री साइडवरून त्यांचा मुलगा,सून ट्रेसी आणि नातू इथे पोर्टलॅंडच्या जवळ मुलाला जॉब मिळेल म्हणून मुव्ह झाले होते. आई-बाप आपल्या मुलाला मदत करत असणार असं त्यांच्या बोलण्यातून वाटत होतं. नेमकं ते त्यांचं सामान वर आणत होते आणि जेवायला नवरा दुपारी घरी येणार म्हणून मी मस्त नारळाचं दूध घातलेलं कोळंबीचं कालवण करत होते. त्याने हाय करताना दार उघडं ठेवून माझी ओळख करुन दिली आणि मी आता हा वास सगळा बाहेर जाणार म्हणून मनातल्या मनात काहीतरी विचार करतानाच ट्रेसीची सासू दिलखुलासपणे म्हणाली होती...."whatever you are cooking, it smells out of this world...." हुश्श...तसंही भारतीय जेवण सर्वांनाच आवडतं म्हणा. नंतर त्यांना काहीतरी मदत हवी होती ती करून नवरा घरात आला.
यथावकाश हाय हॅलोच्या पुढेही आम्ही गेलो...अगदी फ़ार नाही पण मला बाळ होणार आणि इथे कुणी नाही तर माझी काही मदत हवी का म्हणून तिने विचारूनही झालं आणि एक दिवस पुन्हा एकदा तिची सासू मला भेटली आणि तिच्याशी बोलल्यावर मला एक छोटा धक्का बसला.म्हणजे ट्रेसीचा नवरा इथे नवीन काम शोधण्यासाठी प्रयत्न करतोय असं काहीसं माहित झालं होतं.पण याचा अर्थ सध्या त्यांच्या कुटुंबात कुणीच कमवत नाही हे माझ्यासाठी नवीन होतं.
अमेरिकन इकॉनॉमीचा फ़टका बसलेलं हे कुटूंब, ट्रेसीच्या नवर्‍याची गावातली नोकरी गेल्यामुळे तिथलं घर वगैरे कदाचित गेलं असणार, आता इथे मिळणार्‍या अनएम्प्लॉयमेंटमध्ये मिळणार्‍या पैशावर आणखी काही महिने त्याला नोकरी मिळते का हे पाहायला आले होते. इतर कुणी म्हटलं असतं तसं जे मी करायला हवं होतं ते केलं. तो इलेक्ट्रीशीयन आहे म्हणजे नवर्‍याच्या कंपनीत इलेक्ट्रीक डिपार्टमेंटमध्ये काही असेल तर नक्की कळवेन म्हणून मी सांगितलं.संध्याकाळी नवर्‍याबरोबर त्यांच्याविषयी चर्चा करताना त्यालाही धक्काच बसला आणि त्यात त्यांच्याकडचं हायरिंग फ़्रीज त्यामुळे वाईट वाटलं...
नंतर माझेही भरत आलेले दिवस आणि थंडीत य़ेणारा पाऊस...आमच्या भेटी कमी झाल्या पण समोर दिसलो की मला उगीच आपण काहीच करू शकत नाही असं वाटायचं..आणि मग मागच्या डिसेंबरमध्ये घरात बाळ आलं....आम्ही बरेच व्यस्त झालो आणि एक दिवस अकराच्या सुमारास दारावर थाप पडली. ट्रेसी आणि तिचा मुलगा कॅमेरॉन....
"आम्हाला तुझं बाळ पाहायचं..हो की नाही कॅमेरॉन?"
"अगदी नक्की...कसं सुरू आहे तुमचं??" माझा कसानुसा प्रश्न....
एका खूप छान सजवलेल्या गिफ़्ट बॅगमध्ये नव्या बाळासाठी कपडे, सॉक्स,एक सॉफ़्ट टॉय आणि अर्थातच अभिनंदनाचं छानसं कार्ड...मला घेताना भरून आलं...
आम्ही या विषयावर खरं तर कधीच बोललो नव्हतो...पण मला खूप बरं वाटलं की त्यादिवशी पहिल्यांदी ट्रेसीने मला सांगितलं...

"Well you know my husband is still looking for the job and we are living on unemployment. Can your husband look for any opening in his company??"
"Oh Tracy, we talked about it and he is looking every week on his office portal....Lets hope for the best. I will surely let you know if something comes up."

त्या डिसेंबरमध्ये जेव्हा माणसांची बदलेली रुपं मी पाहात होते, एक नवा जीव या जगात आणून त्याच्या भवितव्याचा अवास्तव विचार करत बसले होते त्यावेळी मला ट्रेसीच्या छोट्या कृतीने नक्की काय वाटलं हे सांगायला खरं तर शब्द अपुरे आहेत....

मला सांगा जिथे रक्ताच्या बर्‍याच नात्यांना एक साधा फ़ोन करायला परवडत नव्हतं की बाळाचं विचारायला फ़ुरसत नव्हती...तिथे निव्वळ शेजार्‍यांच्या घरी एक नवा जीव जन्माला आला आहे, त्यांचं जवळचं कुणी इथे नाही म्हणून आपले सध्याचे प्रश्न बाजुला ठेऊन शिवाय पदरमोड करुन त्यांच्या आनंदात सहभागी होणारी माझी शेजारीण..नात्याची-गोत्याची जाऊद्या एका देशाची पण नाही...आणि त्याही पुढे जाऊन बोलायचं तर त्यांच्या देशात येऊन त्यांच्या नोकर्‍या मिळवणार्‍या कुणाशीतरी इतकं चांगलं का वागू शकते.....

आता माझ्याकडे आहे म्हणून मी काही दिलं तर माझं जाणार नाही हे खरंच पण जवळ काहीच नसतानाही आमचा विचार करून आमच्या आनंदात सहभागी होणार्‍या ट्रेसीने माझ्यासारखंच आणखीही कित्येक लोकांच्या डोळ्यात अंजन घालावं म्हणून हे लिहितेय...नाहीतर मागच्या आणि या ख्रिसमससाठी कॅमेरॉनला न विसरता आमच्या लिस्टवर ठेवताना मला नक्की काय वाटतं हे सांगणं तसं कठीण आहे...शेवटी काय आहे कुणा राजकारण्यांनी कारभार करुन मंदी आणली म्हणून मी त्यांच्या मागे लागू शकत नाही की तिच्या नवर्‍याला नोकरी मिळवून द्यायचंही माझ्या हातात नाही आहे..पण तिच्या कृतीने आत्ताच्या घडीला आपल्या शेजार्‍याला आनंदाचा एक क्षण देणं किती काही शिकवून जातं हे सगळंच शब्दात मांडण खरंच कठीण आहे...



तळटीप....
त्यानंतर आणखी दोनेक महिन्यांनी ट्रेसीच्या नवर्‍याला नोकरी लागली आणि तिचा आनंदी चेहरा मला बरंच काही सांगून गेला...फ़ार अपेक्षा नव्हतीच तिची....

She was so happy when she told me...."I wanted to tell you the good news..He got a job....Now we can get our own insurance and Cameron would be so happy to start the school this summer..."

Sunday, December 18, 2011

भूलबाई आणि भूलबाबा यांच्या सोबत काही जागृत क्षण

एक तर हे भलं मोठं भलतंच शीर्षक आणि शब्दही भलतेच त्यामुळे नमनालाच हा भलता गोंधळ दूर करायचं काम करावंच लागणार असं दिसतंय. भू भू भूलबाईच आहे ते आणि तो भूलबाबाच...भुलाबाई नाही आणि नसलेला भूलाबाबा तर नाहीच नाही...’भूल’.. हो तेच ते सोप्या मराठीत ऍनस्थेशिया..आता भूलबाई आणि भूलबाबा म्हणजे कोण ते तर सांगायला नकोच. हो तेच ते ऍनास्थेशिस्ट. पहिल्यावेळी भूलबाई आणि दुसर्‍यावेळी भूलबाबा यांच्या सोबत काही जागृत क्षण घालवायचं संपूर्ण श्रेय अर्थातच माझ्य दोन (अश्राप बिश्राप....) लेकरांना...

पहिल्यावेळी मी म्हणजे अगदी झाशीच्या राणीसारखं ठरवलं होतं की काही भूल-बिल घेणार नाही. सगळ्या वेदना सहन करुन आई व्हायचा आनंद घेईन. पण कस्सचं काय? हॉस्पिटलमध्ये जाऊन दोनेक तास उलटले असतील..कळा तर सहन होतच नव्हत्या पण मुलानेच आचकायला सुरुवात केली...(म्हणजे आता मी इतकं सहजपणे लिहितेय पण तेव्हा मात्र बोलती बंद झाली होती) हां तर काय सांगत होते मुलाची स्पंदनं कमी व्हायला लागली आणि मग माझ्या डॉक्टरने इमर्जन्सी सीझेरियनचा निर्णय घेतला. सगळी आधीची डॉक्टर मंडळी (योगायोगाने ते सगळे पुरुष डॉक्टर होते) ऑपरेशन थिएटरकडे (बहुधा) गुप्त झाली आणि मी ज्या खोलीत होते तिथे भूलबाई अवतरली.

देवदयेने छोट्या छोट्या आजारांची मला कमी भासत नाही त्यामुळे मुलं-बिलं व्हायच्या आधीच आय.टी.देवीच्या कृपेने लो-बॅक पेनचा दागिना केव्हाचा मिरवतेय आणि आज नेमकं त्या दुखण्यानेही अक्षरशः थैमान घातलं होतं..त्यात या बाई दत्त म्हणून समोर..अरे मी तिथे कळवळतेय आणि ही शांतपणे स्वतःची ओळखपरेड करते आणि मला जे काही सगळं माहित आहेच तीच कॅसेट परत घासतेय.



भू.बा:  Hi, my name is Sally and I am going to give you anasthesia today. (इथे नको असताना पॉज..म्हणजे तिने पॉज घेऊनही मला तिचं नाव लक्षात नाहीए..आताही मी ठोकलंय ते सध्या मोठ्या मुलाच्या कार्स चित्रपट पाहायच्या नादामुळे मला तो बर्‍याचदा सॅली म्हणतो म्हणून तेच घुसडलंय आणि ही बया तेव्हा मी कळवळतेय आणि पॉज....) We will be starting the procedure in a short while, meantime following (कुठलेतरी) standards (इथे मला उगीचच FDA standards असं का आठतवतंय...ब्वा) I have to ask you a few questions. How are you feeling today?

मी: ( मनात $%&*@#) प्रगट आधी नवर्‍याला...काय रे इतकी धाड भरलीय ते दिसतंय म्हणून का ही मीठ चोळतेय?? (मराठी किंवा खरं तर मायदेशातली भाषा परदेशात फ़्रस्टेशनचा कळस झाला की खरंच जाम कामाला येते...)

मी प्रगट(तिला): hmm hmm...(ह्म्म ह्म्म याचा अर्थ काय वाट्टेल ते घेता येतो असा इतक्या वर्षांचा अनुभव आहे म्हणून हे ह्म्म हम्म) इथे मात्र लवकर गं बाई हवं तर आधी भूल दे आणि नंतर काय पाहिजे ते विचार गं...

त्यानंतर असेच पॉज घेऊन मला नाव, वय, सोशल सिक्युरिटीचे शेवटचे नंबर आणि एकंदरीत त्या फ़ॉर्मात असलेले कुठले कुठले आकडे विचारून मग ते शांतपणे लिहिणे असा माझ्या वेदनांना न जुमानता जाहीर कार्यक्रम सुरू केला.मी मध्ये मध्ये आशेने नवर्‍याकडे पाहून पाहिले पण तो म्हणजे तुझी परीक्षा तूच दे पेपर...मी कशाला कॉपी करायला मदत करू अशा अविर्भावात टेनिसची मॅच पाहिल्याप्रमाणे एकदा तिच्याकडे (सुहास्य वदनाने) आणि माझ्याकडे (आता मी काय करू अशा नजरेने) पाहात होता...मी मात्र आता या वेदना अशाच टळतील आणि मग शेवटचा प्रश्न तुला भूलेसारखं वाटतं का? होsssssssssssssssssss..असं म्हणून मोकळी होईन असं वाटलं.....

प्रत्यक्षात मात्र मी नवर्‍याला म्हटलं, ’हे काय? माझा क्रेडीट कार्डचा नंबर, त्याच्या मागचे ते तीन नंबर आणि महत्वाचं कार्डची एक्सापायरी तारीख हे आकडे कसे काय विसरली ती गोर्‍यांच्या देशात?"

"काळजी करू नकोस..मी देईन ते तिला..."- इति अर्थातच अर्धांग.....

"कळेल तुला कधीतरी कसं वाटतं ते....’ असं पण बोलायची सोय नाही....

शेवटी ते पेपर्स घेऊन कुठे तरी अगम्य दिशेला (हॉस्पिटलमध्ये सगळ्या दिशा अगम्यच असतात आणि फ़ायनली त्यातल गमायला लागलं की आपण परत जायच्या लिफ़्टात बसलेलो असतो हे उसात(आणि जनरली कुठेही थोड्या मोठ्या) हॉस्पिटलवारी झालेले पेशंट आणि त्यांचे अर्धांग नक्की मान्य करतील....) असो तर तिला अर्थातच दिशा माहित होत्या त्यामुळे ती आणखी बराच वेळ गायब होऊन मला भूल द्यायची सोडून गूल होऊन मी तिच्या नावाने कडाकडा बोटं मोडून हाडांचा चुरा व्हायच्या एक सेकंद आधी (आणखी एका अगम्य दिशेला असणार्‍या) ऑपरेशन थिएटरमध्ये भेटली....

Hope you recognize me. I have everything ready now...Are you ready??

आर यु रेडी?? म्हणजे इतका वेळ काय आपण कबड्डी खेळत होतो?? दे गं बाई दे आता....मी काही बोलणार तितक्यात रात्री बारा वाजताही असणार्‍या इंटर्न्सच्या गराड्यामुळे वाचली ती....इकडे उठसूठ सी-सेक्शन्स करत नाहीत म्हणून ही गर्दी होती की यांच्यात मध्यरात्रीपण अशी गर्दी करणं नॉर्मल आहे देवजाणे..पण वाचली ती आणि मी अर्थातच सुखेनैव तिनेच दिलेल्या गुंगीत जाऊन एकदाची शांत झाले....

you did good....

ही तिची मलमपट्टी होती की पोपटपंची माहित नाही पण त्याच्या विचार करायचा नाही हे बहुधा तिच्याच इंजेक्शनमध्ये होतं...


त्यानंतर माझा या जातीबरोबर पुन्हा सामना व्हायचा तसा काही संबंध नव्हता पण दुसर्‍या बाळंतपणाच्यावेळी पहिल्यावेळच्या अनुभवाने आधीच एपिड्युरल घ्यायचं हे मी जाम ठरवलं होतं.म्हणजे नर्सला सुरूवातीलाच तसं सांगितलं की त्या ऑनकॉल भूल डॉक्टरला बोलावून घेतात. आपल्यालाही जास्त वेळ दर्द नको आणि कदाचित त्यांनाही इतर पेंशंट मॅनेज करायला बरं पडत असेल...असो...

तर यावेळी मी खरं म्हणजे मागचा प्रसंग पूर्ण विसरून गेले होते..थोडी सहनशक्तीही वाढली असावी शिवाय आधी हाय हॅलो करुन तो भूलबाबा गेला त्यानेही मागच्या प्रसंगाची काही आठवण व्हावी असं काही केलं नाही....अरे हो...यावेळी भूलबाबा आय मीन पुरूष डॉक्टर होता. अर्थात त्याने काय फ़रक पडणार होता माहीत नाही...पण मध्ये काय झालं माहीत नाही. नर्सची ड्युटी बदलली, नवी नर्स आणखी प्रसन्न होती. कदाचीत तिच्या सुरूवातीलाच मी भेटले म्हणून असेल शिवाय प्रसूती जवळ आली असेल तर एक नर्स फ़क्त एकच पेशंट पाहते त्यामुळे आठ तास काम करुन दमली नव्हती.आमची मैत्रीच व्हायची पण हाय माझं दर्द मध्येच आलं..मी तिला सांगून ठेवलं की बाई मला प्रचंड लो बॅक पेन आहे त्यामुळे आता हा आला नाही तर काही खरं नाही...हो...तो हाय करून गेला आणि मी हाय हाय करते तरी काही उगवेचना....

"मी त्याच्यापुढे आधी रडायला हवं होतं का रे म्हणजे त्याला कळलं असतं...."

नवरोबाला केव्हा शांत राहायचं ते बरोबर कळतं त्यामुळे तो काही ढिम्म बोलला नाही...

शेवटी माझी नवी मैत्रीण त्याला जाऊन घेऊन आली आणि साहेबांना यकदम मी पण त्यांच्या पेशंटच्या लिस्टवर असण्याचा साक्षात्कार झाला (असावा...) त्याने मला मी अमुक मात्रेचा डोस देऊन पाहातो मग तू मला सांग कसं वाटतंय ते ....वगैरे वगैरेने सुरू केलं....आणि पहिलं इंजेक्शन दिलं....माझं आपलं हाय हूय सुरुच.....माझी मैत्रीण कंफ़्युज...मी (मनातून) वैतागलेली...आणि भूलबाबा सुसंवाद रंगवताहेत...


 
भू.बा.. So tell me on the scale of 1 to 10 how much is the pain??

मी... I think its still 8 or 9

भू.बा.. I gave you blah blah blah dose....and you think its 8 or 9?? OK let me start over...Do you still feel the pain??

मी... ya absolutely.....

भू.बा.. Ok ..Now considering you were in pain before we start, do you think its going down?

मी... Actually its increasing...

भू.बा.. Which side is the pain?

मी... Right side

भू.बा.. ok and you think its still the same or more? I have the epidural in and its suppose to reduce the pain

मी... ya..Actually doctor i have low back pain already on my right hand side...Disc issues...

भू.बा... what do you mean?

मी (वेदनेच्या मार्‍यातही) त्याला व्यवस्थित समजावते....

भू.बा.. This epidural is not for that...i am treating you for the pain you have now..

मी... काय रे हा पण त्यातलाच आहे का?? असा काय हा?

भू.बा.. what was that?/

मी.. oh sorry I was talking to my husband...I mean I know this is a different epidural.

भू.बा.. You are confusing me...Let me ask you again, is the pain going down now?

मी... No its going up...I am in more pain...

भू.बा.. You are the first patient who is saying after giving the injection the pain is going up,,,

मी... I told you I already have low back pain...

भू.बा.. I can't treat you for that now...

मी... I know that but the pain is going up....

भू.बा.. I am going out of this room for five minutes..lets see if I need to increase the dose...

मी... Ok..THANKS....

गेला बिचारा...मला बिचारीला टाकून....हा सुसंवाद जेवढा वाटतो तेवढा सुसंवादी अर्थातच नव्हता..काश अशी कुठली भाषा असती ज्यात मला माझा वैताग,त्याचं कंफ़ुजन कम चिडचिडेपण दिसलं असतं...म्हणजे मला कळतच नव्हतं मी त्याला माझा बॅक प्रॉब्लेम फ़क्त संदर्भ म्हणून सांगत होते आणि त्याचं मात्र....असो....
तो पुन्हा थोड्या वेळाने स्वतःचं भिरभिरलेलं डोकं शांत करून आला...माझ्या नव्या मैत्रीणीने भावनिक आधार आणि नवरोबाने काही न बोलायची मात्रा पुन्हा उगाळून मलाही शांत केलं असावं....मग पुन्हा सुसंवाद रंगवून तो जो गेला तो काही माझ्या नशीबाने माझी नॉर्मल डिलिव्हरी झाल्याने पुन्हा दिसला नाही...

शेवटी काय आहे मला इतकं कळलं की भूल देणा"री असो की "रा"आपल्या वेदनांवर त्यांच्याकडे उतारा असला तरी त्याच्यामार्गे आपल्यापर्यंत पोहोचण्याचा मार्ग खूप सारी कंफ़ुजन्स, बीप बीपाट, त्रागा, यातूनच जाणार....भूलयोगाचा महिमा दूसरं काय??


फ़ोटू महाजालावरुन साभार...

Thursday, December 8, 2011

हुरहुर


तसं जायचं त्याचं अचानकच ठरलं; पण तो अख्खा आठवडा जाणार यापेक्षा धक्का बसला होता तो त्याचं ठिकाण कळल्यावर...फ़िलाडेल्फ़िया...दोन वर्षांपासून आम्हा दोघांपैकी कुणीतरी तिथं जायला हवं या मतावर एकमत होतं फ़क्त वेळ आणि अर्थात पैसा याचं गणित जमायला हवं होतं.माझं कामानिमित्त न्यु-जर्सीला जाणं होता होता वर्षही सरायला आलं आणि अचानक त्याचं जाणं ठरलं..नाव ऐकल्यावर खरं म्हणजे गलबलायलाच झालं.इतर कुठं जाणं असतं तर नको रे, टाळता येईल का बघ नं असं नक्की तोंडातून गेलं असतं...


पण ही जागा जोवर ते घर आहे तोवर तरी वाकुल्या दाखवणार....


मला अपेक्षा होती तसंच रात्रीच्या फ़्लाइटने उशीरा पोहोचलं तरी त्याचा फ़ोन आलाच...त्याच्या मुक्कामाच्या ठिकाणी जायच्या शेकडो रस्त्यांना आणि जीपीसच्या मार्गदर्शनाला न जुमानता तो त्याच रस्त्यानं जाईल अशी आशा होती..त्याची गाडी माझ्या घराच्या वळणावर आली आणि आम्ही बोलत होतो...


"मी कुठून जातोय माहित आहे का तुला?"


"हो....कसं आहे सगळं?" माझा गिळता आवंढा....


"सगळं तसंच आहे गं..काहीच फ़रक नाही..." तो....


"रो आणि डीनीसचं ख्रिसमसचं डेकोरेशनसुद्धा आणि कोपर्‍यावरच्या घराची मागच्या डेकला केलेली गोल गोल लाइटिंग, त्याच्या बाजुचे ते लायटिंगचे रेनडियर आणि फ़ुगवलेला चायनीज स्नो मॅनचा फ़ुगापण...बेट्टीला रात्री मध्येच लाइट लावायची सवय आहे नं...तिच्या वरच्या बेडरुमची लाइट सुरू आहे...." हे सगळं त्याने न बोलता मला एकदम दिसलं.......माझी मला पुन्हा मी माझ्या समोरच्या अंगणातल्या पायर्‍यावर बसलेली दिसू लागली...


"चल इथे बरेच पोलिस असणार आहेत..मी ठेवतो."


"ह्म्म्म" माझा हो आणि सुस्कारा एकदमच...


दुसर्‍या दिवशी त्याची संध्याकाळी तिथे वारी असणार ठाऊक होतं पण त्याआधीच मी माझ्या तिथल्या किचनमध्ये पोहोचले होते..किचन आणि सनरुम यांना जोडणार्‍या पायरीवर बसून मागच्या लॉनमधल्या खारी आणि ससे पाहायची माझ्या मुलाला सवय होती...त्याचं ते त्यावेळचं चिमुकलं ध्यान माझ्या समोर आलं...


"घर कसं आहे??" मी.


"चांगलं ठेवलंय" तो...


आणखीही बरंच काही बोललो आम्ही..सगळं घराबद्दलच...जणू ते घर म्हणजे आमच्या बोलण्यातली एक तिसरी आणि अत्यंत जवळची व्यक्ती...मला माहित नाही त्यातलं नक्की किती ऐकलं मी..पुन्हा खरंखुरं मागे गेल्यामुळे असेल घराला आपली आठवण येत असेल का असले प्रश्नही पडायला लागले..आणि ती बेचैनी आणखी वाढली फ़क्त....

आठवड्याच्या सगळ्या संध्याकाळी वार लागल्याप्रमाणे तो आमच्या एकएक जुन्या मित्रपरिवाराला भेटतोय..आणि मध्ये मध्ये माझेही फ़ोन..


मैत्रीण जणू माझ्या मनातलं जाणून मला मुद्दाम दुपारी फ़ोन करून म्हणालीही...


"बस हो गया अभी...आ जाओ नं वापस?? मुझे आपका वो घर बहुत याद आता है....."



आता वाटतं गेले दोन वर्षात नव्हतोच गेलो तेच बरं होतं....काळाची चाकं आपण उलट फ़िरवू शकत नाही याची जाणीव नव्हती त्यामुळे जे नाही त्याच्या वेदनेचा सल कमी होता........आता मात्र तो इथे नाही यापेक्षा तिथलं काय मनात कायमचं जाऊन बसलंय याचीच हुरहुर.........

Tuesday, November 29, 2011

एक छोटासा अगोड प्रवास....

नमनाचं फ़ॅट एकदम काढून टाकायचं असेल तर ही कहाणी आहे मला गेले काही महिने झालेल्या एका तात्पुरत्या मधुमेहाची. मागच्या वर्षी  काही महिने खरं तर या ब्लॉगच्या नियमित वाचकांना खादाडी पोस्टा वाढल्याचं लक्षात आलं असेल, काहीवेळा अतिरेकच होता. एक म्हणजे आधीच आळशासारखं कधीतरी ब्लॉगवर लिहायचं आणि मग कधी काळी कुठे कुठे खाल्या गेलेल्या खादाडी आठवणी आळवत बसायचं..हे काय गौडबंगाल आहे याचा कदाचित काहींना संशयही आलाही असेल..असो आता वेळ आली आहे ती थोडं खरं मांडायची.


गोडबंगाल वगैरे काही नव्हतं...असलंच तर अगोड, बाळा मी काय खाऊ या प्रश्नाने भरलेले काही महिने....’मधुमेह’ हा एकच शब्द..इतके दिवस ’भारत आता मधुमेहाची राजधानी आहे’ वगैरे फ़क्त ऐकलं होतं. ते संकट जेव्हा असं समोर उभं ठाकलं तेव्हा अगदी खरं सांगायचं तर मी गळपाटलेच....एकीकडे नव्या बाळाच्या चाहुलीची आनंदाची बातमी येऊन काही महिने झाले होते आणि आता आवडेल ते सग्गळं सग्गळं मनसोक्त खायचं या विचारात असतानाच दुसर्‍या त्रिसत्रातच रक्तचाचणी "जेस्टेशनल डायबेटिस" असल्याचं दाखवतेय म्हणजे आता बाळ वेळेवर आलं तर निदान सहा महिन्याचं तरी वास्तव्य करणारा हा आजार. शिवाय आयुष्यभर कायमचा टाइप २ मधुमेह व्हायची भिती. पण आता "आलिया भोगासी" म्हणून सामोरं तर जायलाच हवं. या माझ्या प्रवासाची ही छोटीशी कहाणी. कुणालातरी त्यातून थोडीफ़ार माहिती मिळाली तर फ़ायदा व्हावा म्हणून.

जेस्टेशनल डायबेटीस हा बायकांना (आणि त्यातही आशियाई वंशाच्या बायकांमध्ये जास्त आढळणारा) गरोदरपणी होणारा एक प्रकारचा मधुमेह आहे. मधुमेह म्हटलं की चला आता साखर बंद आणि तुमच्या अमेरिकेत सगळं शुगर फ़्री मिळतं ना? इतकं सोप नाही हे जेव्हा माझी पहिली डाएटिशीयन बरोबर चर्चा झाली आणि लक्षात आलं.

परदेशात या (आणि जनरलीच) आजाराबाबतीत जागरुकता जास्त आहे. सर्वप्रथम इंश्युरन्सतर्फ़े एक रक्तातली साखर मोजायचं एक यंत्र हातात आलं आणि एका नर्सने ते कसं वापरायचं हे शिकवलं. एका छोट्या लॅन्सेटने थोडंसं भोक पाडून मग रक्ताचा एक थेंब त्या यंत्राच्या स्ट्रीपवर टाकला की काही सेकंदात यंत्र साखर मोजुन ती दाखवते. मला दिवसातून चार वेळा हे करावं लागे आणि आठवड्यातून एकदा ते नर्सला कळवावं लागे. म्हणजे मुख्य डॉक्टरला दाखवून त्याप्रमाणे औषधोपचार ठरवले जात. त्याचप्रमाणे एक डायटीशीयन तुम्हाला तुमच्या शारिरीक गरजांनुसार डाएट ठरवून देते. त्यात मुख्य मोजणी असते ती कर्बोदकांची (carbohydrates) कारण ती खाल्यानंतर तुमच्या रक्तातील साखर अवाजवी वाढू शकते. म्हणून मग ठरवून दिलेल्या मोजणीप्रमाणे जर ते खाल्ले गेले तर मग थोड्या-फ़ार गोळ्यांनी तुमचं काम भागतं.

पण प्रेगन्सी जसजशी पुढे जात तसतसं हॉर्मोन्सही आपलं काम जोमाने करतात आणि मग फ़क्त डाएट सांभाळलं तरी साखर वाढतेच..मग अशा परिस्थितीत काही वेळा इन्सुलिनची इंजेक्शन्स घ्यावी लागतात. मलाही शेवटचे दोन महिने दिवसाला तीन वेळा इन्सुलिन घ्यावं लागलंय..मी खरं तर याआधी कधीच स्वतः स्वतःला (आणि तेही असं नियमाने) इंजेक्शन देईन असं स्वप्नातही पाहिलं नव्हतं..पण यावेळी बहुधा सर्वच अनुभव घ्यायचं लिहिलं होतं. सारखं आपण कुठे नं कुठेतरी टोचतो असं उगाच वाटे पण नंतर सवय झाली.शंभरपेक्षा जास्त इंजेक्शन्सतरी या काळात मी स्वतःला टोचलीत.हे इंजेक्शन कसं टोचायचं तेही नर्स शिकवते.

इन्सुलिन घ्यावं लागलं तर रक्तमोजणी अवश्य करावी कारण इन्सुलिनमुळे एकदम साखर कमी होऊनही धोका जाणवू शकतो त्यामुळे जवळ काहीतरी गोड, कार्बवालं ठेवावं. छोट्या छोट्या गोष्टी आहेत पण वेळ आली तसं नर्सेस आणि डॉक्टरनी खूप छान समजावलं. त्यामुळे मानसिक दडपण कमी व्हायला मदत झाली. माझी आता हाय रिस्क प्रेगन्सी असल्यामुळे नेहमीच्या गायनॅकऐवजी मला पेरिनेटॉलॉजिस्ट चेक करायची. गेले काही महिने ती माझी मैत्रीणच झाली होती. कितीही कामात असली तरी ती माझ्याशी भरभरुन बोलायची. तिची मुलं आता कॉलेजला होती पण माझ्या दोन वर्षाच्या मुलाची ती आवर्जून चौकशी करायची आणि शिवाय मी त्या भागातही नवीन होते त्यामुळे आसपासच्या भागाच्या टिप्स, माझं घरुन काम करणं अशा बर्‍याच विषयांवर आम्ही गप्पा मारायचो. शिवाय माझ्या इतर काही गोष्टी ठीक नव्हत्या तेव्हाचा तिचा चेहरा आणि नंतर गाडी रुळावर आणल्यानंतरच्या तिच्या प्रतिक्रिया हे सगळं इतकं पर्सनल झालं होतं की काहीवेळा मला वाटायचं हिची मी एकटीच पेशंट असावी.एकंदरित ही डॉक्टरची व्हिसीट तशी वाळवंटातली हिरवळ होती.

आहाराबद्द्ल महत्वाचं बोलायचं तर एकाच वेळी भरपूर खायच्या ऐवजी न्याहारी, स्नॅक, दुपारचं जेवण, स्नॅक, रात्रीचं जेवण आणि पुन्हा एकदा स्नॅक असं खायला हवं आणि फ़ूड लेबल्स वाचायची सवय अगदी रोजचं गणपती स्तोत्र म्हटल्यासारखी अंगिकारली तर बरं. त्यातही पाहायचं ते कार्ब कंटेन्ट. १५ ग्रॅम म्हणजे १ कार्ब असं पकडलं तर मला सकाळी न्याहारीला २ कार्ब, त्यानंतर न्याहारीला १ कार्ब, जेवताना ३ कार्ब, दुपारच्या न्याहारीला १ किंवा २ कार्ब, रात्रीच्या जेवणाला ३ कार्ब आणि झोपायच्या आधी २ कार्ब इतकं खायची परवानगी होती. त्यासाठी मला एक-दोन पॉकेट बुक्स दिली होती ज्यात पदार्थांचे न्युट्रिशलनल कंटेट होते. नेहमी खाल्ले जाणारे पदार्थ दोन-चार वेळा पाहिल्यावर मग जास्त पुस्तकात पाहायची गरज पडली नाही पण हाताशी असलेलं बरं. कार्ब कंट्रोल मध्ये खाल्ले की कितीही प्रथिनं जसं अंडी,मासे,चिकन आणि नॉन स्टार्ची भाज्या, चीज खायला परवानगी असं साधारण वेळापत्रक. असं वाचताना वाटतं, बरं आहे की मग राहा आता चरत.

पण जेव्हा हे प्रत्यक्ष मी आचरणात आणलं तेव्हा लक्षात आलं की माझ्या आवडीचे किंवा सवयीचे कितीतरी पदार्थ खायचं प्रमाण एकदम कमी झालं होतं..दोनच चपात्या, फ़ळ कमी किंवा दिवसाला एक छोटं वगैरे, शिवाय भात बंद किंवा अगदी कमी हे माझ्याच्यानं कठीण वाटत होतं..शेवटी माझ्या जिभेला देशी जेवणाची चटक आणि अगदी डाळींपासून सगळीकडे असणारे कार्ब माझे वैरी झाले होते...हे सगळं नीट सांभाळण्यात माझं वजन दोनेक महिने वाढलंच नव्हतं आणि मग जेव्हा ते डॉक्टरच्या लक्षात आलं तेव्हा मग पुन्हा डाएट बदल आणि काय जास्त खायचं याबद्दल एक चर्चा.

याचं एक उदा. देते समजा मला पोळ्या खायच्या असतील तर मध्यम आकाराच्या पोळीला १ कार्ब असा अंदाज घेतला तर मी (फ़क्त) दोन पोळ्या, उसळ असेल तर अक्षरशः मोजणीचा अर्धा कप उसळ (कारण उसळीमध्ये प्रथिनांबरोबर कर्बोदकंही भरपुर असतात) आणि फ़रसबी सारखी भाजी, सॅलड असं खाऊ शकते. आणि खात असल्यास हवी तितकी चिकन,अंडी इ. पण रोज रोज मांसाहार करायला आवडलंही पाहिजे आणि त्याचाही थोडा-फ़ार पचनसंस्थेवर ताण येऊ शकतो. आणि दुसरी महत्वाची गोष्ट मी यात भात अजिबात घेतला नाहीये. कारण एक म्हणजे भातात जास्त कार्ब असतात त्यामुळे एका पोळीच्या बदल्यात फ़क्त अर्धा कप शिजलेला भात (ते बाजारातले मोजणीचे कप आणून हे मोजून पाहिलं तर कळेल एक छोटी मूद अर्धा कपाची म्हणावी) हे म्हणजे जवळजवळ उपाशी राहिल्यासारखं होणार. हे सगळं सविस्तर सांगायचं कारण म्हणजे मोजून-मापून खायचं आणि तेही पोटात एक जीव वाढत असताना म्हणजे काय कसरत आहे याची थोडीफ़ार कल्पना यावी म्हणून.

मला फ़ळं खायला फ़ार आवडतात पण फ़ळांमधली साखर पाहता ज्या दिवशी चिकन-बिकन खाऊन पोट फ़ुल्ल असेल त्यादिवशी मधल्या वेळचं खाणं म्हणून एखादं छोट्यात छोटं फ़ळ खायची संधी मी साधून घेई. त्यातही सफ़रचंदासारखी फ़ळं कारण त्यातल्या त्यात त्यांचा अलाउन्स जास्त आहे. नाहीतर बेरी वर्गातली फ़ळं म्हणजे जास्तीत जास्त अर्धा कप वगैरे म्हणजे दाताखाली तरी आली का ते पहावं लागेल. शिवाय आता फ़ळं खातोच आहोत तर एकदम साखर वाढू नये म्हणून सोबतीला चीज किंवा सुकामेवा खायचा म्हणजे मग ते साखर वाढणं थोडं लांबतं.

असो. चीजचा विषय आलाच आहे म्हणून सांगते एक कप दुधात १५ ग्रॅमतरी कार्ब असतात म्हणजे सकाळच्या न्याहारीला एक कप दूध घेतलं तर एक कार्बवाली पावाची स्लाइस आणि त्याला कुठलंही प्रोटीन लावुन जसं पीनट बटर, आल्मंड बटर वगैरे किंवा सरळ अंडी. त्याऐवजी एका चीज स्लाइसमध्ये कार्ब अगदीच नगण्य असतात म्हणजे सरळ एक मस्त चीज-टोस्ट खायचा आणि दूध नंतर स्नॅकला वगैरे टाकायचं असं मी बरेचदा करी. मधल्या वेळातही चीज खा असा सल्ला माझ्या डॉक्टरने मला दिला होता. पण हे नुस्तं चीज खायचं मला जाम जीवावर यायचं शिवाय आता इतकं फ़ॅट खाऊन जेव्हा मधुमेह संपेल तेव्हाच कोलेस्टेरॉलचा राक्षस पुढ्यात येईल ही पण एक भिती. इथे तसं थोडीफ़ार लाईट, फ़ॅट-फ़्री चीज मिळतात त्यातले अनेक प्रकार मग मी प्रत्येक वेळी ट्राय केले. त्यातली काही आवडली, काही शिक्षा म्हणून खाल्ली पण निदान त्याने माझी साखर आटोक्यात राहिली आणि वजन न वाढायचा प्रश्नही निकालात निघाला.

तरीही पोटापेक्षा खूपदा जिभेच्या चोचल्यांनी मात करायचे प्रसंग यायचे आणि तसंही पोटात एक जीव आहे म्हटल्यावर ते होणारच तेव्हा काही वेळी मी चक्क चीट केलंय किंवा मग पाककृती ट्विस्ट केल्यात. म्हणजे पाव-भाजी खायची होती म्हणून मग बटाट्याऐवजी फ़्लॉवर घातला आणि अगदी थोडासा बटाटा माझ्या भाजीमध्ये घालून मग बाकीच्यांसाठी नेहमीप्रमाणे बटाटावाली पावभाजी बनवली. मी मात्र एकच पाव खाल्ला. त्यादिवशी बाजुला सॅलड जरा जास्त घेतलं थोडं चीजही खाल्लं. मग साखरोबा प्रसन्न झाले. पण नेहमीच ही युक्ती खपत नसे. समोसा खायच्या अतीव इच्छेसाठी मी एकदा जेवताना चक्क चपाती/भात असं कुठलंही कार्ब न खाता फ़क्त ग्रील चिकन सॅलडबरोबर खाऊन मग नंतर चारच्या चहाला एक अख्खा समोसा समाधानाने पोटात ढकलला होता. खाण्यासाठी वाट्टेल ते म्हणतात ते यालाच का असं त्यादिवशी मला वाटलं.

चॉकलेटही असंच मोजून-मापून स्नॅक म्हणून थोडं फ़ार पोटात ढकलंलय.मग एकदा चॉकलेटच्या आयलमध्ये बराच वेळ काढून माझ्या कार्ब काउन्टमध्ये बसेल असं डार्कमधलं ८५% डार्क चॉकोलेट मिळालं लिन्टचं. त्यात कार्ब अगदी कमी आणि तब्येतीलाही ते चांगलं. त्यामुळे मग लिन्टचं पाकिट प्रत्येकवेळी माझ्या कार्टमध्ये असे. चिप्सही खाव्याशा वाटत. इथे मिळणार्‍या ब्लु कॉर्न चिप्स एकावेळी दहा वगैरे खाल्या तर चालू शकतात शिवाय त्यांची काही पाकिटं फ़्लॅक्ससीड्स फ़्लेवरची असली तर आणखी चांगलं. सोबतीला ऍव्होकाडो घेई म्हणजे मग पोटभरी होई. आवडीच्या खाण्याची निदान चव मिळावी म्हणून या दिवसात काही प्रकार घरी करणे किंवा दुसर्‍या काही चालण्याजोग्या पळवाटा शोधण्याचंही काम केलं आणि अधेमधे सगळे खाद्यप्रकार थोडेफ़ार का होईना खाल्ले.

कधी कधी फ़ार कंटाळा यायचा, वाटायचं साधं पोळी-भाजी, वरण-भात इतकंही खायला होऊ नये पण मग अशावेळी आपल्यापेक्षा जास्त असाध्य आजार किंवा ज्यांना कायमचा मधुमेह असेल त्यांचं काय असा काहीतरी विचार करुन मनाचं समाधानही करुन घेतलं आहे.शेवटी मानसिक आरोग्य राखणंही खूप महत्त्वाचं आहे. या महिन्यांमध्ये काही अति कटू प्रसंगही आले आणि त्यांचा सामना करताना जितकी मला माझ्या बेटर हाफ़ची मदत झाली तितकीच माझी अवस्था माहित असणार्‍या माझ्या मित्र-मैत्रीणींचीही झाली.नकळत का होईना पण बझवर माझ्याशी गप्पा मारणार्‍यां मैत्रीनेही आधार दिला.

माझे शेवटचे महिने आणि सणासुदीचे दिवस एकत्र आले होते. म्हणजे अगदी नवरात्रापासून ते इथली हॅलोविन (त्यात तर चॉकोलेट, कॅंडीचा कहर असतो) नंतर दिवाळी आणि शेवटी ख्रिसमस..यावेळी जिभेवर नियंत्रण ठेवणे म्हणजे माझ्यासाठी पराकोटीचे झाले होते..दोघांच्याही घरुन आलेल्या फ़राळापैकी बराचसा मी चाखला पण नाही..कारण शेवटी माझ्याहीपेक्षा पोटातल्या जीवाला त्या वाढीव साखरेचा त्रास होऊ नये ही भावना होती आणि त्याच भावनेने जीभेवर मात केली.

आई होणं हे काय असतं हे दुसर्‍यांदा वेगळ्या तर्‍हेने अनुभवलं.मला आठवतं मी अगदी नवरात्रात कोंबडी ओव्हनमध्ये ग्रील केल्याचे फ़ोटो बझवर टाकून बर्‍याच जणांचे बोल खाल्ले होते..पण अर्थातच त्यावेळी हे सत्य मी कुणाला सांगू इच्छित नव्हते की मी यापेक्षा जास्त काही खाऊही शकत नाही आणि नाहीतर उपाशीही राहू शकत नाही.ती प्लेट ज्यांनी नीट पाहिली आहे त्यात फ़क्त कोंबडी आणि सॅलडचं दिसेल..पोळी/भात काही नाही..हे असं सगळं सांगत राहिले तर मला वाटतं ही पोस्ट कधी पूर्णच होणार नाही.

पण या काही महिन्यांत जी वेळ माझ्यावर आली ती कुणावर आल्यास थोडं फ़ार माझ्या अनुभवाने कुणाला फ़ायदा झाला तर बरं म्हणून बरेच दिवस विचार करुन मी हे सगळं लिहितेय. माझा मुलगा आणखी काही दिवसांनी वर्षाचा होईल आणि सध्यातरी सारं सुरळीत आहे. पण जसं आपण आपल्या प्रिय व्यक्तींच्या फ़क्त आठवणींवर जगू शकत नाही तसंच खाण्याच्याही आठवणींवर जगणं कठिण असतं हे या काही महिन्यांत मला कळलं. खूप काही दिव्यातुन गेले नाही पण हा अनुभव बरंच काही शिकवून गेला. यापुढेही खाण्यावरचं प्रेम तसंच राहिल, पण सगळंच थोडं नियंत्रणात आणलं तर मला पुढे होणारा धोका टळू शकतो हेही कळलं. त्यादृष्टीने प्रयत्नही राहतील. काही सवयी अशाच सुटल्या आहेत म्हणजे बिनसाखरेचा चहा कधी प्यायला लागले ते कळलंच नाही. गोड वस्तुंसाठीही पर्याय किंवा कमी प्रमाण, पीठ लावून तळलेल्या वस्तू कमी खाणे किंवा मग प्रथिनं, कोशिंबीरींचा समावेश आता आपसूक झालाय. तसंच जमेल तसे योगासनं, नियमितपणे चालण्यासारखा व्यायाम या काही गोष्टी आहेत ज्यांनी मदतच होते.

हे मूल होता होता मी बरीच बदललेय. खाण्याबद्दलच्या माझ्या संकल्पनांना वेगळा आकार आलाय. अजूनही ब्लॉगवर खाद्य आठवणी येत राहतील पण तरी ते महिना-पंधरा दिवसातून कधीतरी केलेलं चिटिंग असेल. बरेच दिवस "उदरभरण नोहे जाणीजे यज्ञकर्म." हे जे काही वाचायचे त्याचा अर्थ अगदी सुस्पष्ट होतोय.एका अगोड प्रवासाचा शेवट गोड करता येईल अशी आशा.



तळटीप: "डायबेटीस अवेअरनेस मंथ"च्या शेवटच्या आठवड्यात हा लेख प्रसिद्ध करताना सहानुभूती मिळवणे हा उद्देश नाही.मला तेव्हाही ती नको होती. हवं होतं फ़क्त मार्गदर्शन. या विषयावर कुणाला जर माझी मदत मिळू शकणार असेल तर नक्की करेन. आपण माझ्या aparna.blogspot@gmail.com या आय डी वर संपर्क साधा.


Tuesday, November 22, 2011

शिस्त

रोज दिवसभरात निदान एक फ़ेरी पाळणाघराकडे असते. कधी मुलांना सोडायला तर कधी परत आणायला. अंतर तसं फ़क्त दोन मैल आहे आणि रस्ता म्हणावा तर रहदारीचा म्हणावा तर शांत.अर्ध्या मैलावर झेरॉक्स कंपनीचा कॅम्पस लागतो त्यामुळे कंपनीच्या वेळाप्रमाणे थोड्या-फ़ार गाड्या असतात. घरातून निघाल्यापासून एकही सिग्नल नाही. फ़क्त एका चौकावर जिथे आम्हाला पाळणाघराकडे जाताना उजवीकडे वळायचं असतं तिथे एक फ़ोर वे स्टॉप साइन. परतीच्या वेळी त्याच स्टॉपवरुन डावीकडचं वळण घेतलं की ३५ च्या लिमिटचा सरळ रस्ता आणि मग मैलभराच्या अंतराने घराचं वळण. हा रस्ता, हा स्टॉप इतका सरावाचा झालाय की मला वाटतं जेव्हा मी ही जागा सोडून दुसरीकडे कुठे जाईन तेव्हा मध्येच हा रस्ता माझ्या स्वप्नात येईल.

मला स्वतःला स्टॉपवर नियमाप्रमाणे चारी चाकं पूर्ण थांबली की मगच निघायची सवय आहे पण इथे या निवांत रस्त्यावर अध्येमध्ये घसरत घसरत थांबल्यासारखं करुन निघणारं कुणीतरी दिसतंच आणि मजा वाटते. तसं जास्तीत जास्त एक मिनिट वाचत असेल पण तरी ते होतंच. त्यापेक्षाही मजा येते ती समोरासमोर येणार्‍या गाड्याची निव्वळ स्टॉपवर पहिला नंबर थांबण्यासाठीची धडपड. तेवढ्यातल्या तेवढ्यात थोडं तरी जास्त जोरात पेडलवर पाय पडतो ते कळतंच. मग आधी तू का मी मध्ये कुणी चुकीच्या नंबराने पहिले निघालं की सहसा कुणी हॉर्न मारत नाही पण त्या क्षणाचं साक्षिदार होण्यात गम्मत आहे. उगाच एकटं गाणी ऐकत चालवतोय त्यात डोक्यात थोडासा विचारांचा किडा सोबत देतो.

आज नेमकं मुख्य रस्त्यावर आल्यावर स्टॉप नजरेत भरला तसंच नजरेत भरली ती डोक्यावर लाल-निळ्या दिव्यांचा मुकुट घेऊन फ़िरणारी पोलीसाची गाडी. शांतपणे थांबून तो मला जायचं होतं तसं डावीकडे वळला. त्याला जसं मी पाहिलं तसंच माझ्या आधी नंतर येणार्‍या गाड्यांनंही दुरुन पाहिलं असणार.

पोलिसाची गाडी गेली; पण इतरवेळी सरपटत पुढे येणार्‍या गाडीवानांना थोड्यावेळासाठी का होईना पण शिस्त लावून गेली. चारी चाकं थांबवून मग निघणारी आज मी एकटीच नव्हते....
 
image courtsey internet

Monday, November 14, 2011

स्पर्श

आज चौदा नोव्हेंबर...बालदिनाच्या निमित्ताने मोठ्या वाचकांसाठी ही एक लघुकथा.कुणाच्याही प्रत्यक्ष आयुष्यात असा प्रसंग घडू नये हीच अपेक्षा.


_______________________________________________________________________
’आता कुठे बारा वर्षांची तर होतेय.इतकी काय घाई आहे तिला मोबाईल घेऊन द्यायची?’

’अगं, पण जग कुठे चाललंय पाहतेस नं? शिवाय आपल्या आय.टी मधल्या नोकर्‍या.किती बिझी असतो आपणही? ही कुठे अडकली, मुंबईत काय झालं तर निदान संपर्कात तर राहता येईल न?’

’अरे पण तिचं वय?’

’वय-बिय काही नाही.बदलते वक्त के साथ बदलो असं लग्नाआधी कोण म्हणायचं?’ हे संभाषण आता आपलं सासुबाईंपासून वेगळा संसार थाटण्याकडे वळणार असं दिसताच शीतलने आवरंतं घेतलं..’बरं
बघूया', असं समीरला म्हणताना तिला एकदम सानियाचं बाळरुप आठवलं.

खरं तर लग्न झाल्या झाल्या दोघांच्या घरच्या सल्ल्याला न जुमानता चांगली पाच वर्षे थांबून मग जेव्हा मूल व्हायचा निर्णय घेतला तेव्हा निर्सगाने आणखी दोन वर्षे त्यांना थांबायला लावलं त्यावेळीच सगळं सोडून घरी बसायचं असं शीतलने ठरवलं होतं.पण जेव्हा तेव्हा आपल्या लॅपटॉपपुढे बसायची सवय म्हणा किंवा आधीच मोठं कर्ज काढून घर घेतल्याचा खर्चाचा बोजा आता एक बाळ घरात आल्यावर आणखी वाढणार म्हणून म्हणा, बाळंतपणाची रजा थोडी थोडी करुन नऊ महिने वाढवून शेवटी सानियाला पाळणाघरात ठेवायचा निर्णय घेतला गेलाच.

कामावरचा ’तो’ दिवस शीतलला पाळणाघरात वारंवार केलेल्या फ़ोनखेरीज आणखी काही केल्याचं आठवतही नसेल. हळूहळू जसजसे महिने उलटत गेले तसं शीतलपेक्षा सानियालाच पाळणाघराची सवय झाली. तिथल्या काकी खरंच खूप जीव लावायचा. तरीही घरी परत आल्यावर मात्र आई आई करणार्‍या सानियाशी खेळताना, तिचा अभ्यास घेताना शीतलचा दिवसभराचा शीण कुठे पळून गेला तेच कळायचं नाही.समीरही जमेल तेव्हा लवकर ऑफ़िसातून येऊन माय-लेकींबरोबर वेळ द्यायचा. महिन्यातले इयर एंडिंगचे दिवस सोडले तर इतर दिवशी त्याला ते जमायचंही. एक मनाला लागलेली थोडी टोचणी सोडली तर सगळं काही नियमीतपणे सुरु होतं.

सानियाच्या जन्माआधी टीम-मेंबर म्हणून काम करणार्‍या शीतलच्या ऑफ़िसमधल्या जबाबदा‍र्‍याही आता वाढायला सुरुवात झाली होती. सुरुवातीपासून इतरांना मदत करायचा तिचा गुण हेरुन टीम-लीडचं काम तर तिच्याकडे आलं होतंच. हळूहळू जास्तीत जास्त प्रोजेक्ट मॅनेजमेंटचे टास्क्स तिच्याकडे यायला लागले होते. मनातून ती या प्रगतीबद्द्ल सुखावत होती आणि एकीकडे कामाच्या जागचा संध्याकाळचा एक-एक तास वाढत होता.

समीरचंही काही वेगळं विश्व नव्हतं.तोही ऑफ़िशीयली प्रोजेक्ट मॅनेजर म्हणून बढती मिळाल्यापासून
 घरी आल्यावरही कुठच्या दुसर्‍या देशातल्या वेळेप्रमाणे कॉन्फ़रन्स कॉल्स, सकाळी लवकर उठून घरुनच प्रेझेंटेशनची तयारी या आणि अशा न संपणार्‍या कारणांमुळे कायम कामाला जुंपला गेलेला असे. त्याला एक काय ती रविवारची सकाळ थोडी-फ़ार मिळायची त्यात अख्खा आठवड्याचं साचलेलं ऐकायचं की राहिलेली झोप पुरी करायची या द्विधा मनस्थितीत समोरच्याने बोललेलं कळायचं तरी का देव जाणे. नुस्तं हम्म, अच्छा, असं का यातले सुचतील ते शब्द टाकून तो मोकळा व्हायचा.

शीतल आणि समीर असे कामात आकंठ बुडल्याने,संध्याकाळी सानियाबरोबर वेळ द्यायचा म्हणून स्वयंपाक-पाणी करणार्‍या रखमाला आता मी येईपर्यंत थांबशील का म्हणून विचारलं गेलं. तिला घरचे पाश नव्हते आणि सानियाही तशी काही उपद्रवी कार्टी नव्हती म्हणून बाईंची अडचण समजून  ती समजुतीने थांबायची. घरात असेपर्यंत जमेल ती कामं उरकत बाईंना आल्या आल्या काही करायला लागू
नये म्हणून हात चालवायची. बाई आपल्याला नोकरांसारखं वागवत नाहीत ही भावना तर होतीच.

पण कुठेतरी काहीतरी कमी जाणवायला लागली होती. आई घरी उशीरा येते हे आतापर्यंत सानियाच्या अंगवळणी पडलं होतं. त्यामुळे शाळेतून  घरी आल्यावर आपला अभ्यास करुन ती सरळ टि.व्ही. नाहीतर गेम्समध्ये रमायला लागली.आतापर्यंत शाळेतला पहिला नंबर तिने सोडला नव्हता म्हणून तिच्या अभ्यास सोडून इतर गोष्टींवर घरातले तिला कुणी आधीपासूनच काही बोलत नसत. आई आली की, ’
सानू  बेटा, चल पटकन जेऊया’, असं म्हणताच ताडकन उठून तिच्याबरोबर जेवायला यायची आणि नेमकं त्याचवेळी आईच्याही नंतर थांबलेल्या कुणा कलिगचा ऑफ़िसमधून  फ़ोन आला की तिचं ते कंटाळवाणं बोलणं ऐकत जेवून  उठून गेलं तरी आईला पत्ताच नसायचा. मग नंतर तर तिने सरळ रखमाला मला खूप भूक लागलीय असं सांगून आधी जेवायला सुरुवात केली. शीतलला वाटलं आपण लेट येतो म्हणून पोर कशाला उपाशी ठेवा. तिने रोज आल्यावर सानू नीट जेवलीय याची चौकशी करायला सुरुवात केली.

समीरला खरं तर आपल्याला अनेक शंका विचारुन माहिती करुन घेणार्‍या लेकीबरोबर रात्री काहीतरी गोड खात बाल्कनीत बसून गप्पा मारायला खूप आवडायचं.पण त्याच्या कामाचं रुटीन पाहून सानियानेच बाल्कनीत बसायचा त्यांचा शिरस्ता मोडून टाकला. ती सरळ आपल्या पांघरुणात शिरुन आवडीचं पुस्तक वाचत बसे. आजकाल या पुस्तकांतील पात्रांशीच तिच्या काल्पनिक गप्पा रंगत. आणि ती तन्मयतेने वाचतेय असं आपल्या मनाचं समाधान करुन समीर पुन्हा आपलं लॅपटॉपमध्ये डोकं घाले. रात्रीची जेवणं होताना आणि जेवणं झाल्यावर या तिघांच्या किलबिलीने इतरवेळी गजबजणारं घर आताशा पिलं उडाली की रिकामी झालेल्या घरट्याप्रमाणे शांत होऊन गेलं. रखमाची ’निघते बाई’ हे अंतिम वाक्य.

असं असलं तरी रात्री झोपताना एकमेकांशी बोलण्याची सवय शीतल आणि समीरमध्ये कायम होती. दोघं एकाच क्षेत्रातली असल्याने आपण खूप बोलू शकतो हे त्यांना वाटे आणि त्यात काही चूक नव्हतं. फ़क्त आपण आजकाल फ़क्त एकमेकांच्या डेड-लाइन्स, ऑफ़िस पॉलिटिक्स, अप्रेजल,टेक्नॉलॉजी याच विषयांवर बोलतो हे मात्र त्यांच्या लक्षात येत नसत. अर्धाएक तास किंवा काहीवेळा त्यापेक्षा कमी वेळ बोलता बोलता एकजण हूं हूं करत झोपला की दुसराही झोपून जाई आणि मग सकाळची तारेवर कसरत करता करता काल आपण काही बोललो होतो याची आठवणही येणार नाही इतक्या चपळाईने दिवसाची कामं त्या दोघांचा कब्जा घेई.गाण्याच्या क्लाससाठी निघून गेलेली सानु दोघांच्या दृष्टीने काहीतरी शिकतेय, आपण तिच्यासाठी म्हणून हा सगळा रामरगाडा चालवतोय. ती पुढे जावी हेच आपल्या मनात आहे म्हणून स्वतःची समजुत मनातल्या मनात कधीतरी काढली जाई इतकंच.

त्यातंच सानियाचा बारावा वाढदिवस आला. नेमका रविवार असल्याने यावेळी तिच्यासाठी सुटी काढली नाही याचा सल नव्हता.

’सानिया, चल पार्टीसाठी चायना गार्डनमध्ये जाऊया. येताना फ़्लोट खाऊया. यावेळी तुझ्यासाठी मस्त ब्रॅंडेड जीन्स घ्यायची अगदी तुझ्या आवडीच्या स्टाइलसकट’, बोलताना खूप एक्साइट झालेल्या समीरला सानियाचा थंड चेहरा पाहून, कागदावर छान दिसलेल्या प्रोजेक्ट प्लानला टिम-मेंबरनी डेड लाइनची तारीख पाहून  दिलेला प्रतिसाद आठवला. आता थोडं टीम स्पिरीट वर आणलं पाहिजे...’गाइज, ऑन अवर लास्ट असाइनमेंट विथ द सेम क्लायंट....’ मनात आलेल्या वाक्याने  तो दचकलाच...बापरे...’ओके बेटा, बरं मग तू सांग. काय करायचं यावेळी..मस्त रविवार पण आहे..बोल.’ ’बाबा, मला सेलफ़ोन हवाय. वर्गात सगळ्यांकडे आहे..’ तिला काही उत्तर द्यायच्या आत शीतलला आपल्याला विचारायला हवं हे लक्षात घेऊन समीर शब्दांची जुळवाजुळव करत बसला. अर्थात अप्रेजलला टीम-मेंबरना हाताळायची सवय झालेल्या समीरला सानियाला पार्टीसाठी पटवणं फ़ार कठीण नव्हतं.टोलवाटोलवी हा प्रोजेक्ट मॅनेजरचा गूण घरच्या प्रोजेक्ट्ससाठी पण कामाला येतो हे त्याला माहितही होतं.

शेवटी पार्टी करुन, फ़्लोट खाऊन परत येताना चौपाटीवर फ़िरुन घरी येईपर्यंत सानिया गाडीत झोपूनही गेली होती. त्यानंतर मग रात्री शीतलबरोबर वरचा संवाद रंगला होता.

खरं म्हणजे आता सेलफ़ोनला वयाची अट आणि आर्थिक अडचण ही दोन्ही कारणं राहिली नाहीत हे शीतललाही कळत होतं पण तरी शाळेपासून लेकीच्या हातात तो यावा असं तिला मनापासून वाटत नव्हतं..पण कसंतरी करुन समीरने तिला पटवलंच...हो म्हणायच्या ऐवजी "प्रोजेक्ट मॅनेजर कुठला" असं ती त्याला म्हणाली तेव्हा तोच जास्त हसला होता. बाकी काही नाही पण अचानक संपर्क साधायला सेलफ़ोन हवा या एकाच कारणावर दोघांचं एकमत झालं होतं.शिवाय तू संध्याकाळी लवकर येत नाहीस त्यावेळी एखादा गमतीशीर मेसेज पाठवून तिचा मूड बनवू शकशील, तुमचं कम्युनिकेशन वाढेल, आई-मुलींमध्ये कसं मैत्रीचं नातं हवं, असली मुलामा देणारी कारणंही समीरने दिली होतीच.

सेलफ़ोन आल्यामुळे सानियाला घरात संध्याकाळी एकटं असतानाचा वेळ आता थोडा बरा जायला लागला.शिवाय आईपण सारखे सारखे मेसेजेस करायची.बाबाही कधीकधी तिचा जुना काढलेला फ़ोटो किंवा एखाद्या पुस्तकातलं छान वाक्य पाठवायचा.आई-बाबांशी पुन्हा एकदा मैत्री वाढत होती.आणि सगळ्यात महत्त्वाचं म्हणजे शाळेत मैत्रीणींमध्ये उगीच थोडा खाली गेलेला तिचा भाव पुन्हा एकदा जैसे थे वर आला होता.आता कसं सगळ्यांशी टेक्नॉलॉजीने बोलता येऊ लागलं.आधी तसंही घरचा फ़ोन होता पण आता टाइमपास एसेमेस..शुभेच्छा सगळं मोबाइलवर. आणि मधल्या सुट्टीत त्याबद्दलची चर्चा. शाळेत अर्थात फ़ोन वापरायला बंदी होती. पण व्हायब्रेटमोडमध्ये असलं की कुणाला कळतंय.

आताच दिवाळीची सुट्टी संपली होती आणि शाळेच्या स्नेहसंमेलनाची तयारी सुरु झाली होती.बाईंनी सुरेल आवाज असलेल्या सानियाला गायनात निवडलं होतं. त्यासाठी रोज शाळा सुटल्यावर एक तास सराव असे. तीन राउंडमधून एकामागे एक बाद होणारे स्पर्धक पाहून सानियाला थोडं टेंशन आलं होतं. पण तिसर्‍या राउंडला जे तीन विद्यार्थी उरले त्यात सानियाचा नंबर होता. आई-बाबाला ही बातमी तिने 
शाळेतूनच एसेमेस करुन दिली. आई-बाबांचं जवळजवळ लगेच "कॉन्गो सानू" आलं आणि तिला हसू आलं.आता आई-बाबा इथे हवे होते असं तिला वाटलं. पण आज घरी गेल्यावर बोलू असा विचार करुन ती मैत्रीणींच्या गप्पांमध्ये सहभागी झाली. त्या शुक्रवारी नेमकं रिलीजमुळे बाबाला ऑफ़िसमध्येच राहावं लागलं आणि आईलाही एका कलिगला लवकर घरी जायचं होतं म्हणून नेहमीपेक्षा उशीर होणार होता.

आई-बाबा सारखे तिला चिअर-अप करणारे मेसेज पाठवत होते आणि तितकीच सानिया अस्वस्थ होत होती. खरं तर इतकी आनंदाची बातमी असूनही तिला जेवावंसं पण वाटत नव्हतं. रखमाला बेबीचं काहीतरी बिनसलंय कळत होतं पण काय करायचं हे न सुचल्याने ती आपली कामं आवरत होती. कंटाळून सानिया आपल्या रुममध्ये जाऊन पडली आणि शीतल घरात शिरली. ’आज बेबीचं चित्त ठिकाणावर नाही’ हे रखमाचं वाक्य तिच्या डोक्यात शिरलं पण आठवडाभरच्या कामाच्या कटकटीने दमलेल्या तिला हा विषय सुरु करायचा नव्हता. शिवाय आज समीरही येणार नव्हता. सानियाच्या दरवाज्याचं दार थोडं ढकलुन पाहिलं तर ती बिछान्यावर झोपलेली दिसली म्हणून तिला उगाच उठवायलाही तिला जीवावर आलं. गाण्याच्या क्लाससाठी सकाळी उठायचं असतं रोज... झोपूदे...असं मनातल्या मनात म्हणून तिनं आपलं पान घेतलं. चार घास घशाखाली गेल्यावर झोपेने तिचाही ताबा घेतला.

समीरचा शनिवारही ऑफ़िसमध्ये जाणार होता म्हणून सानियाला तिचे शनिवारचे सगळे क्लासेस इ.ला न्यायची जबाबदारी शीतलवरच होती. त्या सगळ्या गडबडीत गाण्याच्या स्पर्धेचा विषय राहूनच गेला. रविवारी सकाळी समीर आल्यानंतर मग खास मटणाचा बेत आणि मग लगेच येणार्‍या सोमवारची तयारी करणार्‍या आपल्या आई-बाबांकडे पाहुन त्यांच्याशी काही बोलायचा सानियाचा मूड गेला.पुढच्या शुक्रवारी संध्याकाळच्या कार्यक्रमात तिचं गाणं होतं. हा आठवडा तयारीसाठीचा शेवटचा आठवडा होता.

खरं तर गाणं हा सानियाचा प्राण होता.गाणं आवडतं म्हणून कारेकरबाईंच्या सकाळच्या बॅचला जायचा शिरस्ता तिने आजतागायत कधीच मोडला नव्हता. बाईंबरोबर "सा" लावला की कसं प्रसन्न वाटे. वेगवगळे राग समजावून सांगायची त्यांची हातोटी तिला फ़ार आवडे. त्यांनी शिकवलेल्या सुरांचा पगडा इतका जबरदस्त असे की संध्याकाळी पुन्हा घरी रियाजाला बस म्हणून सांगायला कुणी नसे तरी तिची ती तानपुरा लावुन बसे आणि सकाळची उजळणी करी.

हा आठवडा मात्र ती सकाळी घराबाहेर पडे पण बाईंकडे जायच्या ऐवजी एका बागेत जाऊन नुस्ती बसुन राही आणि आई-बाबा कामावर जायच्या वेळेच्या हिशेबाने ते गेले की घरी परते. संध्याकाळी सरावासाठी पण ती थांबत नसे. बाईंनी याबद्दल विचारलं तर माझ्या गाण्याच्या बाई माझी स्पेशल प्रॅक्टिस घेताहेत म्हणुन चक्क थाप मारली होती.

"hey how is practice " शेवटी गुरुवारी आईचा एसेमेस आला तेव्हा निदान तिला हे माहित आहे असं वाटुन सानियाला थोडं बरं वाटलं. बाबाने तर अख्खा आठवड्यात तिचं गाणं या विषयावर चकार शब्द काढला नव्हता.

"ya ok" बसं आईला इतकंच रिप्लाय करुन सानिया मात्र सेलवर चक्क एक गेम खेळत बसली.

शेवटी शुक्रवार उजाडला. आज संध्याकाळी आई-बाबा आपला कार्यक्रम पाहायला य़ेणार नाहीत याची तिला जवळजवळ खात्रीच होती.गायचाही तिचा बिल्कुल मूड नव्हता.

"Sanu, I am into middle of a work problem" असा आईचा दुपारी आलेला संदेश पाहून सानियाचा उरलासुरला उत्साहही गळाला होता.

पूर्ण आठवडा मूड ठीक नसलेल्या आपल्या मैत्रीणीचं आज काहीतरी जास्त बिनसलंय हे तिच्याबरोबर शाळेत कायम असणार्‍या अर्चनानं ताडलं होतं.पण तरी तिला सरळ विचारुन तिला वाईट वाटावं असंही तिला वाटत नव्हतं. शिवाय वाढदिवसाच्या गिफ़्टचा विषय निघाला होता तेव्हा पटकन सानिया म्हणाली होती तेही तिच्या लक्षात होतं..."मोबाइल न घेऊन सांगतात कुणाला? त्यांना माझ्याशी बोलायला वेळ कुठे आहे?" हे असं याआधी कधी ती आपल्या आई-बाबांबद्द्ल बोलली नव्हती. त्यामुळे उगाच जखमेवर मीठ नको म्हणून ती दुसर्‍याच कुठल्या विषयावर आणि कार्यक्रमांबद्दल तिच्याबरोबर बोलुन तिचं लक्ष दुसरीकडे वळवण्याचा प्रयत्न करत होती.

सानियाला मात्र आजुबाजुला बाकीचे पालक पाहुन कसंतरी व्हायला लागलं. शेवटी तिने आईला सरळ बाथरुममध्ये जाऊन फ़ोन लावला तर नुसती रिंग वाजत राहिली. सानियाचे डोळे पाण्याने भरले. तरी तिने घाईघाईत "aai, where are you?" असा मेसेजही करून ठेवला. कॉल आणि मेसेज दोन्हींपैकी एकाचं तरी उत्तर येईल म्हणून थोडावेळ बाथरुममध्येच ती थांबली.

अखेर पाच-दहा मिनिटांनी अर्चनाच्या हाकेने तिला फ़ोन बॅगमध्ये ठेऊन बाहेर यावंच लागलं. गाण्यासाठी निवडलेल्या तीन स्पर्धकांनी स्टेजमागे यावे असा इशारा माइकवरुन देण्यात आला होता. अर्चनाला सानियाचा पडलेला चेहरा पाहवेना. काय करायचं तेही कळत नव्हतं.

आता निर्धाराने स्टेजमागे जायचंच नाही असा निर्णय घेऊन सानिया गर्दीत जायला लागली. इतका वेळ आपल्या बरोबर असलेली सानिया कुठे दिसत नाही म्हणून अर्चनाने थोडंफ़ार शोधलं पण ती दिसतच नाही हे पाहून शेवटचा पर्याय म्हणून गाण्याच्या बाईंनाच सांगायला ती सरळ शिक्षक उभे होते तिथं गेली. बाईंना खरं म्हणजे जास्त काही सांगावं लागलंच नाही. सानियाचा मूड जसा तिच्या प्रिय मैत्रीणीने ओळखला होता तसंच आपल्या लाडक्या विद्यार्थीनीचं काय चाललंय हे बाईंच्याही नजरेत आलं होतं. म्हणून जास्त चर्चा न करता त्यांनी हॉलमध्ये सानियाला शोधलंच. "चल, मी तिला समजावते", असं म्हणून बाईंनी सानियाला शोधून स्टेजमागे नेलंही.

बाईंबरोबर खोटं बोलायची ही पहिलीच वेळ. सानियाला तर रडूच कोसळलं. बाईही कावर्‍या-बावर्‍या झाल्या.तिला एका खुर्चीत बसवून कुणाला तरी पाणी आणायला त्यांनी पाठवलं आणि शब्दांची जुळवाजुळव करु लागल्या.सानियाचं इतके दिवसाचं साचलेपण तिच्या नाका-डोळ्यावाटे सतत वाहू लागलं. नाकाचा शेंडा लाल, कानाच्या पाळ्या लाल, आणि सारखी मुसमुसणार्‍या तिला बाईंना पाहावत नव्हतं. इवल्याशा वयात किती हा कोंडमारा असं त्यांच्या मनात येतंय तोच सानियाची आई शीतल अर्चनाबरोबर धावत धावत तिथे आली.

आईला बघून सानिया आईकडे झेपावली.तिचे पटापटा मुके घेत आईच्याही डोळ्यांना धारा लागल्या. तिला घट्ट जवळ घेत आजूबाजूच्यांची पर्वा न करता शीतलने चक्क सानियाची काही न विचारता माफ़ी मागितली. बाईं सानियाला शोधायला गेल्या तेव्हा अर्चनाने सानियाच्या आईला पुन्हा फ़ोन लावला होता आणि परिस्थितीची कल्पना दिली होती.

'पिलू, आईने तुझ्याकडे किती दिवस पाहिलंच नाही नं? इतके दिवस फ़क्त एसेमेसवरुनच तुझी खबरबात घेत राहिले आणि तुला प्रत्यक्ष जवळ घ्यायला मात्र मला वेळच मिळाला नाही नं? एकदाही घरी तुझं गाणं गाऊन घेतलं नाही...इतकं छान स्पर्धेत गाणारं माझं पिलू पण माझ्यासाठी मात्र मागच्या बाकावर उभं करुन ठेवलेल्या मुलासारखं मी तुला शिक्षा दिली...माफ़ कर गं मला राणी प्लीज...."

आईला अचानक पाहून  आणि त्याहीपेक्षा गेले कित्येक दिवस हरवलेला तिचा स्पर्श मिळताच सर्व काही मिळाल्यासारखे वाटणार्‍या सानियाला स्पर्धेआधीच पदक जिंकल्याचा आनंद झाला होता.अजूनही तिचे डोळे भरुन येत होते पण ते आपल्या आईला कन्फ़ेस करताना पाहून.

या सर्व ताणाताणीत या स्पर्धेत जरी तिची चुरशी झाली नाही तरी यापुढच्या प्रत्येक वाटचालीत तिची आई तिच्याबरोबर प्रत्यक्ष असणार होती हे समाधान खूप होतं आणि अति कामाने यंत्र झालेल्या शीतल आणि समीरसाठी मात्र नियतीने काही कठोर घडण्याच्या आत घेतलेल्या छोट्या परीक्षेतच शंभर टक्क्यांनी उत्तीर्ण व्हायचं होतं....एका छोट्या यंत्रापेक्षा स्पर्शाची ताकत त्यांना या प्रसंगातून पुरेपूर
कळली होती.

वॉल स्ट्रीट जर्नलमध्ये आई आणि टीन-एज मुली याबद्दल एक लेख वाचला होता. त्यात ज्यांचे आईबरोबर प्रत्यक्ष संपर्क आहेत आणि ज्यांमध्ये इलेक्ट्रॉनिक गॅजेट्स वापरायचं प्रमाण जास्त आहे या दोन्ही गटांमधलं परीक्षांमधलं यश याबद्दलचे आकडे दिले होते. त्यातली तफ़ावत पाहून त्यातल्या मुद्द्यांच्या आधारे हा विषय कथारुपाने मांडायचा हा एक प्रयत्न...दिवाळी अंकामधल्या प्रतिक्रियांनी खूप छान वाटतंय. ब्लॉग वाचकांनाही ही कथा आवडेल अशी आशा आहे.....



पूर्वप्रसिद्धी - मोगरा फ़ुलला दिवाळी अंक २०११

Saturday, November 5, 2011

एक ओला दिवस

आठवडाभराच्या पावसाने खरं म्हणजे पाऊस या शब्दाचाच कंटाळा येतोय. पण तरी शनिवारच्या सकाळी रात्रभर बरसून दमलेला पाऊस थांबतो आणि हवा मस्त कुंद होते. पाऊस नसतो पण तरी दिवस कालच्या पावसामुळे ओलाच वाटतो. अशावेळी बाहेर छोटा वॉक करायला मला फ़ार आवडतं. थोडा थंड पण तरी फ़ार शहारणार नाही असा वारा वाहात असतो आणि उजवीकडून खाली जाणार्‍या वळणावरुन तो केसांना मागे टाकत पुढे जात असतो. हा वारा क्षणार्धात मला बोरीवलीच्या नॅशनल पार्कच्या गेटशी पोहोचवतो.

आठवडाभर सकाळी उठायचा कंटाळा केला तरी रविवारी सकाळी साडे-सातला गेटवरची हाळी आली की सहालाच जाग येई आणि खिडकीतून पाहिलं की रात्री झालेल्या पावसाच्या आठवणींनी उगवलेली सकाळ दिसे.ही सकाळ माझ्यासाठी तेव्हा खूप खास असे.ज्यांच्याबरोबर मी जंगल वाचायला शिकले, पक्षी ओळखायला शिकले त्यांना माझ्यासाठी थांबायला लागु नये म्हणून मी नेहमी वेळेच्या आधीच पोहोचे. त्यावेळी रेग्युलरली इरेग्युलर असणारी मंडळी आमच्यातही होतीच. पण तरी एकदा गेटवर पोहोचलं की थांबायला लागलं तरी चाले मला.

आता थोड्याच वेळात एकदा का आत गेलो की सिलोंडा किंवा कान्हेरी कुठेही जायचं ठरलं तरी आपणासाठी काही तरी खास असणार आहे याची जाणीव बहुदा माझा पेंशंस वाढवायला मदत करत असावी.

असे किती शनिवार किंवा रविवार याआधी आले होते जेव्हा गेटवर भेटून मग आत दिशा न ठरवता आम्ही भटकलो होतो.त्यातही पावसाळ्यात तर आधी पाहिलेल्या जागा हिरवाई वाढल्यामुळे वेगळ्या वाटायच्या. एकदा का डावीकडच्या नदीतली डॅबचिक, मूर हेन, खंड्या, बगळे ही यादी संपली की कधी कधी चिटपाखरुही दिसायचं नाही.पण शोधायचं ते वेड काही कमी होत नव्हतं. पुढच्या वेळी जास्त प्रयत्न करुयात असं वाटायचं. कधी अचानक एखादी मिक्स हंटिंग पार्टी दिसे आणि मटका लागल्याचा आनंद होई. मग ग्रुपमध्ये असणारा एक्सपर्ट सॅकचे बंद जास्त टाईट करत माझ्यासारख्या नवख्यांना साग्रसंगीत माहिती पुरवी. माहितीचा हा खजिना असाच आपल्यासमोर यावा असं वाटण्याचे ते दिवस.

पावसामुळे आलेला थंडावा आणि बाजुला वाहणार्‍या पाण्याच्या प्रवाहाचा आवाज हे खूप मायावी आहे. अशा वातावरणात जो फ़िरला आहे त्याला माझं म्हणणं नक्की पटेल. आपण त्या तंद्रीत नक्की किती चाललो हे पायांनाही जाणवत नाही. दमणूक म्हणजे काय रे भाऊ हे पार घरी पोहोचल्याशिवाय कळत नाही. आणि सगळ्यात महत्त्वाचं म्हणजे या आठवणींनी केलेला कब्जा वर्षानुवर्षांसाठी तसाच राहतो.

अगदी आजचा ओला दिवस मिळाला आणि मी चालायला सुरुवात केली तेव्हा तोच वारा तसाच वाहातोय आणि जणु काही मी नॅशनल पार्कच्या गेटवरुन त्या कुंद वातावरणात चालायला सुरुवात करते. मनात हाच विचार की आज काय दिसणार बरं? मी चालतेय यांत्रिकपणे आणि ते वळण, ती उतरण संपल्यासंपल्या जणु काही माझ्यासाठीच केशरी शालु नेसलेला एक मेपल माझ्यासमोर येतो आणि तंद्री भंग पावते. भानावर यायलाही वेळच लागतो कारण मन पूर्ण मागे अडकलं असतं.

अरेच्च्या,फ़ॉल सुरु झाला नाही? मागच्या वर्षी नाही म्हटलं तरी बाळ पाउलांमुळे या साजशृंगाराकडे अम्मळ लक्ष गेलंच नव्हतं पण यावेळी मात्र इथे सुरु झालेली रंगपंचमी लक्ष वेधुन घेतेय. जायला हवं एकदा सिनिक ड्राइव्हला. कसे असतील बरं नॉर्थ-वेस्टमधले रंग?? आजुबाजुला तर उधळण भराला आलीय. कुठे पूर्ण पिवळा बहर तर कुठे लालम लाल पण जास्त मोहवुन घेतं ते आत्ताच रंगायला सुरु केलेले शेंदरी मेपल.


सृष्टीने हळदीकुंकवाची शिंपडण करावी तसे हे हिरव्यात उगवलेले थोडे फ़िकट शेंदरी रंगातले मेपल. अगदी एकांडा उभा असला तरी लक्ष वेधुन घेतो आणि अख्खी रांग असली तर पाहायलाच नको.
सध्या नेहमी ये-जा होते त्या जवळजवळ सगळ्याच रस्त्यावर रंगांची मस्त उधळण सुरु झालीय.काही ठिकाणी नव्या वस्त्या करताना बहुदा एकाच वेळी अशी झाडं लावली जातात त्यामुळे ती सारी एकाच वेळी रंगात येतात..तिथे जणु काही सृष्टी साजशृंगार करुन सजणाची वाट पाहात असते आणि पाऊसही तिला भेटायला आतुरतेने येतो. आता हळुहळु जास्त वेळ अंधार असण्याचे दिवस येताहेत पण त्याआधी रंगांची मजा घ्यायचे हे दिवस. पावसाने हैराण केलं तरी जमेच्या खात्यात रंगांकडे पाहिलं की मस्त वाटतं.

वारा मला नेऊ पाहात होता माझ्या नॅशनल पार्कात पण हे सृष्टीचे रंग मला नादात राहुनही भानावर यायला मदत करताहेत.कधीतरी वर्तमानातही जगायला हवं नाही या ओल्या दिवसाच्या निमित्ताने.......:)

Saturday, October 29, 2011

मोरोक्कोला जायाचं जायाचं

मागची चकए चष्टगो ज्यांनी आवर्जुन वाचलीय (किंवा आता इथे लिहिलंय तर ज्यांनी नसेल वाचली ते पण बापडे वाचतील) ते म्हणत असतील जीवाचं कॅलिफ़ोर्निया करता करता जीवावर बेतलं आणि मंडळी डायरेक्ट मोरोक्कोच्या गप्पा करायला पण लागली..नाही काही भटकंती प्लान नाही. इन फ़ॅक्ट आता कोणी हरवु नये म्हणून सगळी मिळुन ग्रोसरीला पण एकत्र बाहेर जात नाहीत..ही पोस्ट आहे ती बरेच दिवस डोक्यात असलेल्या पण या ना त्या कारणाने राहुन गेलेल्या खादाडीची.
(म्हणजे खादाडी झालीय पण लिहायचं राहिलंय हो...)

बाहेर खायला जायचं तर चेन रेस्टॉरन्टाऐवजी काही पर्याय आहे का ते आम्ही नेहमी पाहतो. अशा पाहणीत मिळालेलं हे एक मोरक्कन पद्धतीचं रेस्टॉरन्ट. तसं साधारण वीसेक हजार लोकवस्तीच्या आमच्या या गावाचं एक छोटं डाउनटाउन आहे, जिथे थोडं फ़ार खरेदी आणि खाणं करायची सोय आहे. पण त्यात असलेले पर्याय इथे असणारे नेहमीचे फ़ास्ट फ़ूड किंवा इतर चेन म्हणून खरं तर सुरुवातीला कुठे गेलोच नाही. मग आमच्याच गावच्या डाउनटाउन्च्या थोडं एक अलिकडचं वळण घेतलं तर असलेल्या एका छोट्या स्ट्रीप मॉलमध्ये नीट लक्षातही येणार नाही अशा पद्धतीने असलेली एका बोर्डाने बरेच दिवस लक्ष वेधुन घेतलं होतं.त्यात मोरक्कन असं कधी आधी खाल्लं नव्हतं.


कुठल्यातरी शुक्रवारी जेवण करायचा जाम कंटाळा आला आहे या कारणास्तव आणि केव्हापासून इथे जायचंय म्हणून दार-ए-सलामच्या दारात उभे ठाकलो..अरे हो वरच्या नमनात नेमकं नाव सांगायचं राहिलंच...पाहिलं, खायच्या गप्पा करायला घेतल्या की हे असं होतं..असो. तर आत शिरल्या शिरल्याच खास मोरोक्कोहुन आणलेलं फ़र्निचर आणि आतली सजावट आपसूक लक्ष वेधुन घेते.

दारात आल्या आल्या मालकाचं मोठं हसुन ’हाउ आर यु’ आणि जागा असेल त्याप्रमाणे स्थानापन्न झालं की थोड्याच वेळात आपल्यासाठी एका छोट्या प्लेटमध्ये थोड्या हमसबरोबर गरम पिटा ब्रेडचे छोटे त्रिकोणी तुकडे आपलं स्वागत करतात. ते खाता मेन्यु कार्ड पाहायचं. मला नव्या पद्धतीच्या खाण्याच्यावेळी ऑर्डर करताना खाद्यपदार्थाचं थोडं वर्णन केलं असेल तर आवडतं. इथलं डिनर मेन्यु तसं आहे. त्यामुळे "तजिनी"ने माझी उत्सुकता चाळवली. खरं तर ’तजिनी’ हे ज्या कोनाकृती झाकण असलेल्या मातीच्या भांड्यात ती (चिकन किंवा जे काही मांस असेल ते) स्लो कुक केलं जातं त्या भांड्याचं नाव आहे.





इथे बाकीच्या लोकांनी मागवलेल्या तजिनी सर्व्ह केल्या जात असताना ते भांडं प्रत्यक्षात पाहुनही जरा हे आपण मागवावं असं वाटलंच. त्यात इथे नेहमीच्या चिकनऐवजी कॉर्निश हेनचा पर्याय होता. बाजुला भाज्यांचे पर्यायही होते आणि एक फ़ळाची साईड. एकाच डिशमध्ये गार होऊ असं वाटत होतं. माझ्या नवर्‍याला बाहेर कुठे मिळत असेल तर लॅंब शॅंक खायला आवडतात त्यामुळे त्याने ते खायचं ठरवलं.

तजिनी बरोबर काही मुरवलेल्या भाज्या एका ट्रे मध्ये छान सजवुन देतात. या मोरक्कन पद्धतीने मुरवलेल्या किंवा खारवलेल्या चवीच्या तोंडीलावणं म्हणून छान लागतात.विशेष करुन यातलं गाजर मस्त लागतं.आतापर्यंत बाहेर खालेल्ल्या चिकनमधली फ़ार मसालेदार नसली तरी अतिशय चविष्ट चिकन म्हणून मी हिला वरच्या क्रमांकावर नक्कीच ठेवेन आणि स्लो कुकमुळे ती खाताना खूप मुलायम लागते. कधी संपते कळतच नाही. जोडीला पिटा ब्रेड होताच. नवरोबाच्या मते लॅंब शॅंकचं मीट फ़ोर्कने लगेच सुटुन येत होतं. जास्त तिखट खाणार्‍या खवय्यांसाठी तिथल्या शेफ़ची एक खास तिखट काळसर हिरवी चटणी बाजुला मागवता येते चकटफ़ु. आमचं खाऊन ती उरली की पार्सलमध्ये घरी पण येते.



इतकं सगळं खाउन पोट टम्म फ़ुगलं तरी डेझर्टमेन्युवरचा बदाम, ऑरेंज इसेंसवाला बकलावा साद घालत होता. इथली शेफ़ लाडाने त्याच्याबरोबर व्हॅनिला आइस्र्किम आणि एका चॉकोलेट सॉसची नक्षी काढुन सर्व्ह करते की पोटात आपोआपच जागा तयार होते. आणि हे सगळं खाल्लं की मग जायच्या आधी हातावर खास मोरोक्कोच्या इसेंसचा आपल्याकडे चांदीची अत्तर फ़वारण्याची झारी असते तशाप्रकारच्या झारीतून हातावर रोझ इसेंस मारलं की हाताला खूप छान वास येतो. माझ्या मुलाने तर त्याला ते दोन-तीनदा लावायला लावलं. आपल्याकडचा फ़िंगर बाऊल इथे कुठे दिसत नाही तर निदान याठिकाणी हा इसेंसचा पर्याय आम्हाला आवडला आणि मालकाने सांगितल्याप्रमाणे हा खास मोरोक्कोहुन मागवला आहे.



ही आमची पहिली-वहिली ट्रिप इतकी छान झाली की आम्ही नंतर खूप वेळा गेलो हे सांगणे नलगे. त्यामुळे आता त्यांची शेफ़ आणि मालक आम्हाला चांगलेच ओळखायलाही लागलेत की मागच्यावेळी लॅंब शॅकला शिजायला वेळ लागतो म्हणून आधी फ़ोन करुन सांगितलंत तर मी आधी करायला ठेवेन म्हणून मालकाने खास आवर्जुन सांगितलंही. म्हणजे मी लॅंब खात नाही त्यामुळे माझा पण वेळ वाचतो हे लक्षात आलं का त्याच्या माहित नाही पण सोयीचं होतं.

नंतर एक दोनदा लंच पण ट्राय केला. लंच मेन्यु अगदी आटोपशीर आहे. तजिनी वगैरे नाहीच फ़क्त कबाब, गायरो, सॅंडविच हेच पर्याय आहेत. कबाब भात किंवा कुसकुस सॅलडबरोबर घेता येतात आणि हवं असल्यास त्यात जादा पिटा ब्रेड मागवता येतो. कबाबची चव साधारण आपल्याकडे मिळणार्‍या रेशमी कबाब सारखी आहे पण त्याच्याबरोबर तहिनी सॉस असतो. आणि कुसकुस सॅलड थंड असल्याने काहीवेळा कमी आवडण्याची शक्यता आहे. नेमकं मागच्या लंचच्या वेळी आम्ही बकलावा घ्यायचा म्हटलं तर मागच्याच टेबलावर शेवटचा बकलावा विसावला होता. श्या! पहिल्यांदीच आम्हाला पूर्ण ऑर्डर एकाचवेळी न द्यायचा पश्चाताप झाला. त्यामुळे आता पुन्हा एकदा सगळं साग्रसंगीत जेवायला मोरोक्कोला आपलं ते दार-ए-सलामला जायला हवंय...





तळटीप: आत्ताच दिवाळीचं गोड-धोड खाऊन सुस्तावलेल्या जिव्हांना ही चमचमीत खाद्यमेजवानी नक्की आवडेल या अपेक्षेने निषेधाचे बोर्ड स्विकारण्यात येत आहेत....:)

Thursday, October 27, 2011

दीपावलीच्या हार्दिक शुभेच्छा


गेले काही दिवस स्वत:ला सांगतेय कर ग बाई काही तरी सोय कर यावेळच्या पोस्टची...थोडी वेगळी...पण उहुं...काही डोकच चालत नाही....शुभेच्छा तर द्यायच्या आहेत...यावेळी खरं   तर दसरा झाल्या झाल्याच सासरहून निघालेला फराळ वेळेत आलाय (अर्ध्याहून अधिक संपलाय) ...सगळं आहे फक्त चिवडा मी करणार आहे..म्हणजे केला आहे...कधी नव्हे ते नवरा घरी कंदील करायचं म्हणतोय...पण तोही आज उद्या करून अगदी पाहिलं अभ्यंगस्नान झाल्या झाल्या संध्याकाळ पर्यंत कंदील लटकलाही... बाहेर एक छापील रांगोळी पण काढली...काल खूप पणत्या लावल्या आणि मग एकदाचं डोकं चाललं...
दिवाळीसाठी काय वेगळं पाहिजे अजून...दिवाळीची तयारी, फराळ, आणि यावर्षी वेगळं म्हणजे मी काही न लिहिल्यामुळे बहुदा ब्लॉगवर मागच्या दिवाळीची वर आलेली पोस्ट...हाय टाईम मा.म.......:)


ही दीपावली सर्वांना सुख समाधान आणि आनंदाची जावो हीच ईश्वरचरणी प्रार्थना...


Friday, October 14, 2011

जंबो,मिकी, वन रुकी, कॅलिफ़ोर्निया.....वॅ वॅ वॅ...

आई-बाबा समल हाये समल हाये म्हनुन किती दिवस सांगतात की आपन कॅलिफ़ोर्नियाला जायचं..मला पन ज्यायचं..कॅलिफ़ोर्नियाला जंबोमध्ये जाताता....मला जंबोमध्ये बशायचं..जंबो हॅंगलमध्ये हाये...


किती सकाली उथवलं आईने..ते पन आम्हाला घ्यायला टॅक्सीवाला आला..मला तिथेच उजुन थोला वेल ज्योपायच्यं होतं पन आईने उचललं...जंबो मस्त उलतो पन माज्ये डोले मित्ले वात्तं...

आता दुस्ल्या जंबोमध्ये बशायचं..पन मला पन ती चाकावाली बॅग पायजे बाबा.....बाबा मी तुजा फ़ेंद नाहीये मी आईचा फ़ेंद हाये..ती मला बॅग पकलायला देते....

नाई, हे कॅलिफ़ोर्निया नाहिये...आई आनि बाबा कशाला हसतात? त्यांना माइतेका कॅलिफ़ोर्नियाला वन उकी असते... ती ती लायटनिंग मक्वीन आनि मेटल...ते कुथे हायेत?? ही तर दुसली गाली आनि हॉतेल हाये...

बाबा, तो बघ मिकी....तो मला जवल नको...मला मिनीबलोबल पन फ़ोतो नको...

बाबा मला डम्बोमध्ये बशायचं...बाबा आता आपन ज्यायचं?? कदी येनार नंबर....आई तू पन ये....लुशांकला आजीकले नको.....

मजा आली...मला उजुन बशायचं....आपन हॉतेलमध्ये ज्यायचं का?

बाबा मला पन तुज्याबलोबल ब्लेक फ़ास्टला यायचं....मला वॉफ़ल पायजे....

आई, ती बग वन उकी आनि मेटल पन हाये........बाबा हो आपन कॅलिफ़ोर्नियाला आलो....:) बाबा मला मक्वीनच्या आतमध्ये बशायचं....लेडियेतल स्प्लिंग कुथाय....मग बाबा आपन पलत यायच्यं??



आई मला या गालीत नको....ते आपल्याला कुथे नेनार? हॉलिवुल कशाला? आई स्टाल वॉक कशाला कलायचा?

मला ही पापा नको मला वलन भात पायजे...बाबा, आई म्हंते ती आईस्क्लिम गेनार...तुला पन पायजे का? आईने मला चॉकोलेतचं दिलं.. ते फ़क्त माझ्यासाथी...बाबा आनि आई उजुन दुकानात काय कलतात..मी आजोबांकडे जातो...आजोबा कुथे....मला दिशत नाहीत ते...पुले हायेत का? कुथे गेले सगले??? पार्किंग लॉतमध्ये आमची गाली कुथे?? आई कुथे?? मला आई पाहिजे??? वॅ..........वॅ..............

ही बाई कोन?? ती मला पलत दुकानात कशाला नेते?? वॅ...........वॅ..............

’आलुष, आलुष’ आई ओलत्तेय....ती माजी आई हाये...मला दिशली..तिच्याबलोबल तो पोलीसमामा काय कत्तो???त्या बाईकडे आई पन ललते आनि मी पन....ती बाई थुप चांगली होती आई ललत ललत बाबाला सांगते...आजी आनि आजोबापन आईला काय काय सांगत असतात....आता आई मला न सांगता उचलुनच ल्हाते...तो द्रायव्हल काय तरी घलं दाखवतो पन ही लोकं कत्ती घेऊन बसलीत....आज रातली पिजा खायचा का बाबा?

बाबा पलत कशाला जायचं....पलत जंबो येनाल? आपल्याला घ्यायला? मला मिकीचा बलुन जंबोमध्ये न्यायचा होता..पन ते जंबोमध्ये बलुनला नेत न्हाइत....बाबा आपन कॅलिफ़ोर्नियालाच लाहुया का??

Monday, October 10, 2011

आंखो में जल रहा है क्यों....

कोई ये कैसे बताये के वो तनहा क्यों हैं..

वो जो अपना था, वो किसी और का क्यों हैं..

यही दुनिया है तो फ़िर ऐसि ये दुनिया क्यों हैं..

यही होता है तो आखिर यही होता क्यों हैं.....



भावनांचा कल्लोळ व्ह्यायचं एक वय असतं आणि त्या वयात ते सगळं नीट समजतही नसतं...अशा वेळी एक मित्र लागतो....या भावनांना वाट करून द्यायला आणि त्याच वेळी तो सारा कल्लोळ शांत करायला...माझा आणि माझ्या सारख्या अनेक मित्र मैत्रिणीचा त्याच्यापेक्षा वयाने बराच मोठा असलेला मित्र.....त्याला एकेरीने हाक मारायची सवलत आम्हाला त्याच्या गाण्यांनी दिली....लोक त्या गाण्यांना गझल म्हणतात आमच्यासाठी मात्र तो आणि त्याची गाणी म्हणजे एक मोठाच आधार ....भावनांना वाट करून द्यायला...त्या समजून घ्यायला...

तू अपने दिल की जवां धडकनों को गीन के बता

मेरी तरह तेरा दिल बेकरार है के नहीं........

हे ऐकलं की वाटतं आपल्यासारखंच कासावीस कुणीतरी होतंय...त्याच्या गाण्यातलं मार्दव, आवाजातला तलमपणा आपल्यालाही हळवं करतो...

"क्या गम है जिस को छिपा रहे हो", असं त्याने म्हटलं की आपण खोटं हसुन आणून साजरे केलेले क्षण आठवतात....आपल्याला मानसिक आधार द्यायला त्याची गाणी पुरेशी असतात म्हटलं तर वावगं ठरु नये..तसंही विश्वासाने सगळं सर्वांना सांगायलाच हवं का?

"जिंदगी धूप तुम घना छाया" आणि "जग ने छिना मुझसे मुझे जो भी लगा प्यारा" हे सांगायला तोच हवा.....

....त्यासाठी आपण प्रेमातच पडायला हवं असं नाही..त्या अडनिड्या वयात काय आवडेल आणि ते आपल्यापासुन हिरावेल काही निश्चित नसतं..पण त्या भावनेला या मित्राच्या शब्दाने दिलेला आधार मात्र सच्चा असतो....

पण मग अचानक " जानेवालों के लिए दिल नहीं तोडा करते...वक्त की शाख से लम्हें नहीं जोडा करते..." असं का बरं म्हटलं त्याने.....माहित नाही हे लम्हे जोडना वगैरे होतं का?? पण आजची बातमी वाचुन माझं मात्र एक फ़ार फ़ार जुना मित्र, नेहमी भावनिक बळ द्यायला ज्याचा आवाज ऐकायची सवय होती तो गेला..शरीराने...त्याच्या गाण्याचा आधार इथेच तसाच ठेऊन.......त्याच्यासाठी हळवं व्ह्यायलाही त्याचेच शब्द लागतात....डोळ्यांना धार लागलीय हे लिहितानाही...

"आखों मे जल रहा है क्यों बुझता नहीं धुआं...

उठता तो है घटासा पर बरसता नहीं धुआं......."

आजकाल माझ्या मुलांना खेळताना पाहताना त्याच्या सहधर्मचारिणीबरोबरचं एक गाणं कायम मनात वाजायचं...

"ये दौलत भी लेलो, ये शोहरत भी लेलो

भले छीनलो मुझसे मेरी जवानी

मगर मुझको लौटादो बचपन का सावन

वो कागज की कश्ती वो बारीश का पानी.........."


मित्रा, कसं काय जमतं रे तुला वयाच्या प्रत्येक वळणावर खंबीरपणे साथ द्यायला...खरंच सांगते, मला नाही वाटत माझ्या या मित्राला मी भूतकाळात संबोधणार आहे...कारण मला खात्री आहे त्याच्या गाण्यांनी जितका माझ्या भूतकाळाला आधार दिला, तितकाच तो माझ्या वर्तमानाला आहे आणि भविष्यालाही राहील.......आणि माझ्यासारखेच त्याचे अनेक मित्र-मैत्रीणी हे नक्कीच मान्य करतील.....

Tuesday, October 4, 2011

भोर


बाजूच्या बिल्डींगमध्ये तळाला राहणाऱ्या एका जोडप्याकडे एक काळाभोर कुत्रा आहे...काळाभोर म्हणजे इतका भोर की एक पांढरा केस निघाला तरी पैसा वापस...म्हणायला आम्ही त्या जोडप्याशी तोंडभरून हसतो. त्या दिवशी चक्क दोघं (फॉर चेंज कुत्र्याविना) रोज गार्डनमध्ये गेलो होतो तिथं  हातात हात घालून दिसले. 'मध्ये मध्ये कुत्र्याशिवाय पण फिरत जा ...एकत्र , हातात हात घालून छान दिसता' असं सांगावसं पण वाटलं होतं पण  तेव्हा सरळ  "मौसम" (पिक्चर नाही..आपल वेदर) या  विषयावर  चर्चा  केली..आणि त्यात त्याने आजचा (म्हणजे  ते भेटले तो ) शेवटचा चांगला दिवस म्हणून बातमीपण दिली त्यामुळे गुलाब पाहून बाहेर पडलो होतो तो चांगला झालेला मूड पण अंधारला...
अंधाराला तो असा की आता ही पोस्ट लिहेपर्यंत अंधारूनच आहे...(मनात नाही बाहेर...खर खर...) त्याचे दुष्परिणाम आजकाल लगेच सर्दी आणि खोकल्याच्या रूपाने बाहेरही पडतात...पण तरी आज जरा हिय्या करून थोड बर वाटावं म्हणून जिममधल्या यंत्रांना व्यायाम द्यायचं ठरवत होते...आधी इतकी मोठी दरी झालीय की एक एक गात्र जागं करेपर्यंत बराच वेळ गेला...शेवटी एकदाचे शूज बाहेर काढले तोच तो काळभोर..त्याला नुस्त "भोर" म्हटलं तर बर...
खिडकीतून खाली पाहिलं तर भोर मोकाट दिसला...आणि त्याच्या दोन मिंट मागे मालक  हातात पट्टा घेऊन....भोरला मी जाम टरकून आहे आणि हे त्याच्या मालकाला स्वच्छ सांगितलंही आहे..आणि त्याला मान देऊन मी कधी काळी दिसले तर तो भोरला लगेच पट्ट्यात टाकतोही..(आणि मनात या भागूबाईला भरपूर हसतही असेल..हसो...हसतील त्याचे दात दिसतील..)
खर म्हणजे ऑफिशीयली  आमच्याकडे कुत्रा पट्टा काढून फिरवायला बंदी आहे पण कधी कधी काही लोक अशी कुत्र्याच्या आसपास असताना सोडतात त्यांना...(आणि आमच्यासारख्यांना टरकवतात ) 
आता  भोर समोर आहे तरी यावेळी खाली उतरा, पळापळी..त्याच्या मालकाला त्याला बांधायला लावा इतकी सगळी डोकेफोडी करण्यापेक्षा मी सरळ पुन्हा सगळ्या गात्रांना स्लीप मोडमध्ये टाकून (खर ती आधीच गेली होती वाटतं)  तो वेळ एक ब्लॉग पोस्ट टायपून वेळेचा सदुपयोग करतेय...काही नाही तर थोडा बोटांचा व्यायाम...:)

Wednesday, September 21, 2011

गाणी आणि आठवणी १० - सखी मंद झाल्या तारका

सप्टेंबर २००६ मधला एक विकांत....नुकतंच घर घेतलं होतं आणि माझ्या मैत्रीण कम्पुमधल्या आम्ही चौघी एकाच देशात होतो..त्यातली एक तर फक्त तीन महिन्यासाठी होती...दुसरी तळ्यात मळ्यात आणि बाकी आम्ही दोघी तशा थोड्या आधीपासून अमेरिकेत होतोच.......मध्ये २००३ पासून एकमेकींचा संपर्क फक्त मेल आणि कधी तरी फोनवर होता...त्यातल्या एकीच लग्न झालं होतं पण अजून तिचा नवरा प्रत्यक्ष भेटला नव्हतं...त्यातल्या त्यात मी फिली, एक डीसी आणि दुसऱ्या दोघी नवीन योर्कात असल्यामुळे मी मध्यस्थी म्हणून एक विकांत भेटूया असं ठरलं ...
कुणाचे ५० % ,कुणाचे आणखी किती करता सगळ्या १००% वर आल्या आणि त्या सप्टेंबरमध्ये भेटलो...एकच रात्र होती...त्यात जीवाची फिली करून रात्री दमून आल्यावर पण त्या वर उल्लेख केलेल्या मैत्रिणीच्या नवऱ्याला जाम उत्साह होता म्हणून त्यानेच केलेल्या कॉफीचे कप घेऊन मस्त बैठक मांडून गप्पाची मैफल रंगवली...
लग्न झाल्यानंतरचे दिवस, त्यातले प्रत्येकाचे प्रश्न, एक ना दोन किती तरी विषय...आम्हा सर्वात तो नवखा आहे असं अजिबात वाटलं नाही...आणि मग कुठली मराठी मंडळी जमली की विषय गाण्याकडे वळतोच तसं आमचही झालं..

आपलीच लोक म्हटल्यावर प्रत्येकानेच सूर लावले...त्या दिवशी खूप सुंदर सुंदर मराठी आणि फक्त मराठीच गाणी आम्ही आठवली ...जमतील ती गायली आणि मग अचानक त्याने मला बाबुजींच त्याचं सर्वात आवडतं गाणं घेऊया का म्हणून विचारलं...ते गीत होत "सखी मंद झाल्या तारका....."

हे गाणं माहित तर होतच, पण त्या दिवशी गाताना त्याची सगळी कडवी माझ्या पूर्ण लक्षात आहेत असं अचानक मलाच साक्षात्कार झाला.त्याला पण आश्चर्य वाटलं...त्या दिवशी फक्त सुरुवात केली की लगेच शब्द पुढे यायचे...खरच ती रात्र खूप वेगळी होती...ती दादही...त्यासाठी आपला आवाज उच्च कोटीचा असायला हवा असं काही नाही...बस ती एक मेहफिल असते जी जमून जाते...
त्या निमित्ताने एखादं गाणं आपल्याला नव्याने भेटतं तसंच झालं..यात खूप काही आलापी नाहीत पण तरी "आता तरी येशील का?" हा प्रश्न खूप व्याकुळपणे विचारला आहे असं वाटतं...पहिल्या तीन कडव्यात थोडी पार्श्वभूमी तयार करून मग शेवटच्या कडव्याला "बोलावल्यावाचूनही मृत्यू जरी आला इथे, थांबेल तोही पळभरी...पण सांग तू येशील का?" हे सूर चढतात तेव्हा त्या सखीचा हेवाच वाटतो....
खरं म्हणजे हेच काय बाबूजींच्या कुठल्याही गाण्याबद्दल काही बोलावे असं निदान माझं तरी काही कर्तृत्व नाही पण तरी या गाण्याची आठवण लिहावीशी वाटते ती त्या दिवशी सूर जुळलेल्या आम्हांसाठी..
काय योगायोग आहे माहित नाही...त्या दिवशी आय पॉडमधल्या मराठी फोल्डरमध्ये randomly ऐकताना नेमक हेच गाणं लागलं आणि चटकन तीच रात्र आठवली...ते ऐकताना मनात आलं या सप्टेंबरमध्ये पाच वर्ष होतील....
आता पाहिलं तर आम्ही पुन्हा एकदा वेगवेगळ्या देशात आहोत...त्या नंतर ती आणि तिचा नवरा आम्ही फक्त एकदा भेटलो..पुन्हा कधीच न भेटण्यासाठी...एक नातं न बोलता विरून गेलं...बाकीच्या मैत्रिणीही पुन्हा एकदा मेलामेलीत आल्या...माहित आहे मला आम्ही पुन्हा कधीच एकत्र भेटणार नाही....त्याला कारणंही वेगवेगळी असणार आहेत...पण नसलो भेटणार तरी एक गाणं आहे माझ्याकडे जे मला त्या नितांत सुंदर विकांताची, आणि एकत्र गायलेल्या गाण्याची सुंदर आठवण नेहमीच सोबतीला देणार आहे.......

Monday, September 5, 2011

पुन्हा एकदा हूड हूड

ओरेगावात प्रथम आल्यावर मारे कौतुके माउंट हूड माउंट हूड म्हंटल आणि मग जिथून तिथून तो दिसतो म्हणून ब्लॉगवर लिहायचं राहिलं...पण त्याला विसरले नाहीये..मागच्या दीड वर्षात त्यानंतर खरं तर तो बऱ्याचदा दिसला..इथे आसपासच्या फिरतीच्या बऱ्याच जागा आता पायाखालून गेल्या आहेत...प्रत्येक वेळी नवी जागा मिळाली की असं वाटतं इथून जास्त छान दिसतो मग काढा फोटो आणि नाही काढला तर पुन्हा आहेच की 'परत येऊ रे एक दिवस'..



फक्त आता थोडी (माझ्या मुळात गोल असणाऱ्या) भूगोलात आणखी भर पडलीय ती म्हणजे अश्या प्रकारे जवळजवळ वर्षभर बर्फ असणारा इथे फक्त हूडच नाही तर त्याचे अजून चार मित्र आहेत...पैकी तीन मित्र आमच्या शेजारच्या म्हणजे वॉशिंग्टन राज्यात आहेत पण या दोन राज्यात मुख्य कोलंबिया नदीने घातलेल्या डिव्हायडरमुळे ते ओरेगावाच्या पोर्टलॅंड शहरातूनही तितक्यात जवळ असल्यासारखे दर्शन देतात. हे मित्र म्हणजे माउंट सेंट हेलेन्स, माउंट रेनीअर, माउंट अडाम्स आणि माउंट जेफरसन. पैकी माउंट हेलेन्स आणि हूड पोर्टलॅंड शहरात जा ये करायच्या मुख्य रस्त्यावरून प्रसन्न दिवशी नक्की दिसतात..

माउंट हेलेन्स तसं बाजूच्या वॉशिंग्टन राज्यात येतो आणि याबाबतीत खास सांगण्यासारखं म्हणजे या बऱ्यापैकी जागृत असलेला ज्वालामुखी आहे. १८४० आणि १८५० नंतर मे १९८० ला याचा सर्वात शेवटचा उद्रेक होऊन त्याची राख पोर्टलॅंड शहरावर पसरली होती. अगदी आतापर्यंत म्हणजे २००८ पर्यंतही याच्या तोंडाशी काही ना काही हालचाल सुरु असलेली नोंद केली गेली आहे..


माउंट रेनीअरहाही वॉशिंग्टन राज्यात असलेला तिथला सर्वात उंच १४००० फुटापेक्षा जास्त उंच आणि जास्त प्रमाणात ग्लेशिअल बर्फ असलेला आणि International Association of Volcanology and Chemistry of the Earth's Interior च्या पहिल्या सोळा डेंजरस डोंगराच्या यादीत असलेला पर्वत..अतिशय क्लिअर दिवस असतो तेव्हा पोर्टलॅंड तसंच जवळंच (पाच तास ड्राइव्ह) असणार्‍या कॅनडातील व्हॅन्कुव्हरहूनही दिसतो..


माउंट अडाम्स हाही असाच जागृत ज्वालामुखीवाला पर्वत. मुळात अनेकदा ज्वालामुखीच्या उद्रेकामुळे झालेले अनेक कोनाकृती आकार बाजूने दिसत असेल तरी विमानातून दिसताना थोडा फार रेनीअर सारखं वाटणारा कारण त्याचा वरचा भाग सपाट असल्यासारखा दिसतो. सल्फर असल्याच्या आशेने खाणीसाठी याचा वापर होईल का म्हणून इथे एक ट्रेल करून थोड फार उत्खनन करण्यात आलेला या भागातला हा एकमेव डोंगर आहे.










 













माउंट जेफरसन हा अमेरिकेच्या माझी राष्ट्राधक्ष्याच्या नावाने असलेला ओरेगावातलाच उंचीने क्रमांक दोनचा बर्फाच्छादित पर्वत ज्यावर खरं जास्त संशोधन झालं नाहीये पण यावरचा ज्वालामुखी अगदी अलीकडे १९७४ मध्ये जागृत झाला होता. आम्ही कधी इथे सागरकिनारी गेलो आणि येताना कोरव्हालीस म्हणून एक गाव आहे त्यामार्गे आले की हूड आणि जेफ़रसन भावाभावासारखे दिसत राहतात..












 











मागच्या वर्षात कोलंबिया नदीकाठच्या नितांत सुंदर रस्ता(scenice by way) फ़िरयला नेहमी जायचो तिथे एका information center मध्ये मिळालेल्या माहितीप्रमाणे शेरार्ड व्ह्यू पॉइन्ट केला त्यावेळी अचानक स्वर्ग गवसल्याप्रमाणे हे पाची मित्र एकाच ठिकाणी पाह्यला मिळाले...सगळ्यात प्रथम गेलो होतो ते मागच्या फॉलमध्ये...जायचा रस्ता म्हणजे आणखी एक डोंगर (लार्च माउंटन) आहे. वळणं वळणं घेत एका बाजूला चिनारची उंच झाडे आपल्या उंचीला येत पाहत वर गेलो की पहिले तर हूडहुडीच भरते..

मग गाडी खाली लावून आणखी एक पाव मैल दमछाक करून चढल की एका चौथर्‍याला फ़ेन्सिंग करुन ज्या दिशेला जो डोंगर दिसणार तिथे त्याच्या माहितीचे दगडी फ़लक आहेत. जर स्वच्छ सूर्यप्रकाशाचा दिवस असेल तर वर चढल्या चढल्या डोळ्यात भरतो तो माउंट हुड आणि दृष्टी वळवावी तसे त्याचे इतर भाऊबंदही टप्प्यात येतात. या ठिकाणी आणखी एक खास लक्षात येणारी गोष्ट म्हणजे इथे असलेली निरव शांतता.काही न बोलता फ़क्त हे डोंगर आणि त्याखालचं पाइनचं गर्द अरण्य डोळ्यात, मनात साठवुन घ्यावं.





इथुन खाली उतरताना निसर्गाच्या समृद्धीला जसा सलाम करावासा वाटतो तसंच कौतुक करायला हवं थॉमस शेरार्ड या फ़ॉरेस्ट सुपरवायजरचं , ज्याने असे काही पॉइंन्ट्स सर्वसामान्य लोकांना पाहण्यासाठी उपलब्ध करण्याचं प्लानिंग केलंय...