तिळगूळ घ्या, गोड गोड बोला....

हुश्श! आली बाबा एकदाची.. केव्हापासून वाट पाहात होते...कोण काय?? आपली मकरसंक्रांत हो...भारतात कधी इतकी वाट पाहिली नाही तितकी अमेरिकेत वाट पाहात असते मी तिची...तिळगुळासाठी नाही कारण एकतर इथे काही ऑफ़िसमध्ये खास प्रत्येकाच्या घरचे वेगवेगळ्या चवीचे तिळगूळ, (मला येत नाहीत हे आता पोळीपुराणासारखं वेगळं सांगायची गरज नाहीये म्हणा) क्वचित गूळपोळी मिळणार नसते; ना आपण आठवणीने घातलेल्या काळ्या कपड्यांना नावाजणारं कुणी...
ह्म्म्म..एक मात्र आहे की मकर राशीत सूर्यदेवाने प्रवेश केल्याने एक मोठाच फ़रक जाणवतो तो म्हणजे साडेचार-पाचलाच अंधारणारे दिवस हळूहळू मोठे होतात आणि मुख्य ते संक्रातीपासून जास्त जाणवतात...तसं ऑफ़िशियली २१ डिसेंबरची सगळ्यात मोठी रात्र सरली की खरं तर दिवस मोठा व्हायला लागलेला असतो पण माझा स्वतःचा अनुभव संक्रांतीनंतरच तो खराखुरा जाणवतो.
आता ते लवकर मालवणारे दिवस संपताहेत याचा उत्साह आपोआपच शरीरात संचारतो...तशी जिथे असते तिथे कडाक्याची थंडी असणारच आहे, पण निदान दिवसाची लांबी तर वाढतेय...माझ्यासारखे लवकर मालवणा~या दिवसांना कंटाळणारे लोक या बाबतीत नक्कीच सहमत होतील. खरंच भारतात ज्याची किंमत नसते अशा खूप सा~या गोष्टी मायदेश सोडल्या की कशा महत्वाच्या होतात ते जेव्हा त्यातून आपण जातो तेव्हा आपसूक लक्षात येतं.

तरीही मकरसंक्रांत म्हटली की आठवतं ते सुगडीत भरलेलं बोरं, उसाचं छोटं कांड, हरभरे, गाजराचा छोटा तुकडा, तीळगूळ आणि हलवा. किती साधं रूप आहे आपल्या शेजारणीला वाण म्हणून द्यायला? आता काळपरत्वे त्यात कितीही बदल झाला तरी मला ते आमच्या शेजारच्या काकी आईला सुगडीत असं काही काही भरून द्यायच्या ते फ़ार आवडायचं. आई ते आम्हालाच द्यायची. त्याच्याबरोबर तेव्हाही दुसरं काही असायचं म्हणजे छोटा कंगवा नाहीतर एखादी ताटलीबिटली पण सुगडीवर फ़ार जीव जडला होता. त्यानंतर मी कॉलेजला जाईपर्यंत आईला सुगड मिळणं कधी बंद झालं कळलंच नाही. मागे एका वर्षी माझ्या भाचीने मला रंगवलेली सुगड पाठवली होती तेव्हा जुन्या संक्रातीची आठवण झाली. इथे जो फ़ोटो लावलाय तो त्याच सुगडीचा आहे.
संक्रातीच्या दिवशी तिळगूळ खायची पण मजा असायची. वेगवेगळ्या घरचे वेगवेगळे रंग आणि चवीचे आणि मुख्य म्हणजे दाताने तोडायला वेगवेगळा भार लागणारे तिळगूळ खाणं म्हणजे मजाच असायची. कॉलेजमध्येही मित्र-मैत्रीणी तिळगूळ घेऊन यायच्या आणि मग कुणाला कुणाच्या आईच्या हातचा तिळगूळ जास्त आवडला त्याची चर्चाही तितकीच गोड असायची. चार वर्षे एकत्र असण्याचा परिणाम म्हणजे एखाद्या वर्षी मैत्रीणीच्या घरची चव बदलली तरी कळायचं. मग तीही आवर्जुन सांगायची अगं यावेळी आईला गूळ चांगला मिळाला नाही किंवा यंदा तीळ वेगळे मिळाले...एक तीळ सातजणांनी वाटून खाल्ला असं इतर दिवशी खाताना काही कमी जास्त असलं की आई सांगते पण संक्रांतीच्या दिवशी मात्र साताठ पेक्षा जास्तच ठिकाणचे तीळगूळ खाल्ले जात आणि त्याचा परिणामही दुसर्या दिवशी दिसे....:) असो..

पतंगांचं आधी इतकं माहित नव्हतं पण एक वर्षी गिरगावात होते संक्रांतीला आणि पतंगांनी भरलेलं आकाश पाहून फ़ारच गम्मत आली होती...जिथे पाहावं तिथे पतंगच पतंग....काटाकाटी तरी नक्की कुठच्या हिशेबाने करत असतील काय माहित असंही मनात आलं....पण एक मात्र खरं या दिवशी सगळीकडे एकदम उत्साहाचं वातावरण असायचं..
देश बदलला तशी संक्रात साजरं करायचं रूपही बदललं...तिळगूळ करायचं धाडस केलंच नाही....तसंही स्वयंपाकघर हा प्रांत माझा नाहीच...आता इथं खायचं तर केलं पाहिजे यासाठीच मुख्य करून जाते (आणि मनातल्या मनात माझ्या नवर्याच्या अंधेरीच्या घरी मऊसूत पोळ्या करणार्या विमलच्या आठवणी (दोघंही बापरे कंसात कंस......) काढतो) )नशीबाने तिळगूळ मात्र आईकडून नेहमी यायचा. आणि मग एखाद्या मराठी मंडळात गेलो की तिथेच काय ते विकेन्डला संक्रातीचा सोहळा अगदी गूळपोळीसकट. मागच्या वर्षी तर चक्क बोरन्हाण केलं होतं आणि त्यामुळे आरूषचा पण नंबर लागला. आता यावेळी आईबरोबर असल्याने इथल्या गुळाला तो चिकटपणा नाही म्हणून गूळपोळी काही होत नाही हेही कळलं पण घरगुती तिळगूळ झाला.

या ब्लॉगच्या सगळ्या वाचकांना सूर्याचं मकर राशीतलं हे संक्रमण काही ना काही चांगले बदल घेऊन येवो आणि आपला स्नेह या वर्षी अजून वाढो ही सदिच्छा...तिळगूळ घ्या आणि गोड गोड बोला....