शिक्षकदिनी भेटलेली शिक्षिका

आपल्या घरातली नको असलेली वस्तु टाकुन द्यायची नसेल आणि कुणाला द्यायची असा प्रश्न पडला असेल तर उत्तम ठिकाण म्हणजे मायाजाल अर्थात इंटरनेट. वस्तुला नवा मालक मिळतो, तिचा उगाच कचरा होण्याचं टळलं जातं आणि मालकाला थोडेफ़ार पैसे मिळतात. त्यासाठी काही खास लोकल साईट्स पण आहेत. तर अशाच एका साईटवर मी घरातले काही जाजम विकायला ठेवले होते. मुलगा जेव्हा नुकताच रांगायला लागला होता तेव्हा आमच्या घरात खाली डायनिंग एरिया आणि लिव्हिंग रुमला हार्डवुड आहे तिथे तो पडून त्याला लागेल म्हणून दोन मोठे जादा रग्ज घेतले होते. माझ्या अंदाजापेक्षा त्याला कुठे पडल्यावर लागेल ते लवकरच कळायला लागलं शिवाय आता तर तो जवळजवळ धावतच असतो. त्यामुळे अर्थातच आता हे रग्ज काय करायचे त्याचा प्रश्न पडला होता म्हणून मग शेवटी ते विकण्यासाठी ठेवले.

मी शुक्रवारी ते टाकले आणि संध्याकाळीच त्यांचे फ़ोटो पाठवण्यासंबंधी एक-दोन मेल्स आले. त्यातच एक होतं "बेकी" नावाच्या एका बाईचं. पहिल्या मेलमध्ये ती फ़ोटो पाहायचे आहेत हे विचारायलाच विसरली होती मग लगेच नंतर दुसर्या मेलमध्ये तीही चौकशी केली होती. तिच्या पहिल्या मेलमध्ये तिने मला लिहिलं होतं की ती मुलांना स्टोरी टाइमसाठी बसायला अशा रग्ज शोधते आहे. मला वाटलं एखादी पाळणाघरवाली असेल. असो. त्यानंतर मी तिला आणि अजुन एक-दोघांना ते फ़ोटो पाठवले.

शनिवारी सक्काळ-सकाळी तिचं उत्तर होतं हे माझ्या मुलांसाठी अगदी योग्य आहेत. आज तुला वेळ आहे का? मी तिला माझा फ़ोन नंबर देऊन फ़ोन कर म्हणून सांगितलं. त्यानंतर आमचा आपला शनिवार नेहमीप्रमाणे चालला होता. संध्याकाळी समुद्रकिनारी जायचं ठरत होतं त्याची तयारी पण चालली होती आणि साधारण तीनेक वाजता तिचा फ़ोन आला, आत्ता येऊ का? मी पत्ता देऊन म्हटलं लगेच आलीस तर बरंच आहे, म्हणजे नंतर आम्हाला बाहेर जायचं असेल तर निघता येईल.

दहा मिनिटात तिची शेव्ही आमच्या ड्राइव्हवेला आली. नवरा चालवत होता. टिपिकल अमेरिकन, गोरी आणि अतिशय जाडी. नवरा मात्र एकदम बारीक. दोघं अगदी लॉरेल आणि हार्डीसारखी. तिचं हसणं मात्र एकदम प्रसन्न होतं आणि बोलणंही खूप लाघवी. तिला मी ते रग्ज दाखवले आणि तिने लगेच मी जितके लिहिले होते तितकेच पैसे देऊन नवर्याने ते लगेच गुंडाळी करुन उचललेसुद्धा. हे सर्व चालत असताना आमचं थोडं बोलणंही होत होतं. मी तिलाही म्हटलं की मुलगा रांगायला लागला म्हणून हे घेतले. आणि ती लगेच हसून म्हणाली नाही तरी मुलगे जास्त दिवस रांगत नाहीतच. ते लगेच धावायला लागतात. मी म्हटलं तेही खरचं आहे.

ती निघताना दरवाज्यात पुन्हा म्हणाली की हे रग्ज मुलांना खूप आवडतील.तेव्हा मला उगाच विचारावसं वाटलं की तिचं पाळणाघर आहे का?? सुप्त हेतु माझ्या मुलाला मध्ये पाठवायची वेळ आली तर उपयोगी पडेल का हाही होता. आणि तिचं उत्तर ऐकुन मी चकितच झाले. आमच्या इथल्याच एका शाळेतली ती शिक्षिका होती. तिच्या शाळेतल्या मुलांसाठी ती हे नेत होती. आणि इतकं बोलुन ती दोघं झटकन निघाली. घरात आल्यावर मी या प्रसंगाचा विचार करत होते. मी लहान असताना मला आठवतं शाळा सुरू व्हायला आल्या की आई-बाबांना त्यांच्या शाळेतल्या मुलांना काहीबाही न्यायचं असे. कधी गोष्टींची पुस्तकं, जुने कपडे, मागच्या वर्षीच्या राहिलेल्या कोर्या पानांच्या बाईंड करुन बनवलेल्या वह्या. काही सणासुदीला घरी बनवलेले खायचे पदार्थ आणि पावसाळ्यात तर बाबा झाडांची रोपेपण नेत. आमचं चाळीतलं छोटं घर लावायला जागा नसे पण अशी असंख्य रोपे दर पावसाळ्यात बाबा त्यांच्या मुलांना लावायला देत नाहीतर शाळेच्या अंगणात लावत.

अमेरिकेतल्या पब्लिक स्कुल सिस्टिममध्ये खरं तर सर्व थरांमधली मुलं जातात पण मला प्रत्यक्ष अनुभव नसल्याने माहित नाही आहे. सध्या रेडिओवर इथल्या मंदिमुळे बरीच अर्थकपात चालु आहे आणि काही शाळा बंद करुन नाहीतर विभागातल्या शाळा कमी करणं वगैरे चालु आहे हे ऐकतेय. आता सप्टेंबरच्या पहिल्या आठवड्यात इथल्या शाळा उन्हाळ्याच्या मोठ्या सुट्टीनंतर पुन्हा उघडतील. त्यासाठीच बेकीने ही खरेदी केलेली दिसतेय.अशा प्रकारे एका शिक्षिकेने शाळेतल्या मुलांना गोष्टीच्या तासाला बसण्यासाठी स्वतःची पदरमोड करुन अशा प्रकारे जाजम विकत घेतल्याचे पाहुन मला उगाचच आपल्या इथल्या पालिका शाळांची अवस्था वगैरे सर्व आठवलं. इथंही शिक्षक असे प्रकार करतात असं दिसतयं. शेवटी "घरोघरी मातीच्या चुली."

मागची शिक्षकदिनाची पोस्ट लिहुन झाल्यावर साधारण तासेकभरातच हा प्रसंग घडला त्यामुळे थोडं विचित्र वाटत होतं. आधी विचारलं असतं तर तिला असेच ते रग्ज देऊन टाकले असते असही मनात आलं. कारण काही असो पण नेमकं पाच सप्टेंबरलाच असं झालं हे आता नेहमीच लक्षात राहिल.