निसटलेले क्षण

सलिल-संदिपची जोडी त्यांच्या पाचशेव्या प्रयोगाला "दमलेल्या बापाची कहाणी" ही कविता प्रथमच सादर करताहेत. टी.व्ही.वर आम्ही पाहातोय. खरं मी ते आधी एकदा पाहिलंय (म्हणजे हे रेकॉर्डिंग ऐकायच्या आधी) आणि माहित नाही का ते, त्या वेळच्या वातावरणामुळे असेल कदाचित मला ते त्यांच्या "दूर देशी गेला बाबा" सारखं परिणामकारक वाटलं नव्हतं. आज पुन्हा हे पाहताना मी आईला म्हणतेय ही लोकं रडताना दाखवताहेत ना? मला या गाण्याला अजिबात रडु-बिडु आलं नव्हतं. गाणं सुरु होतं नेहमीप्रमाणे आणि सुनिल बर्वेबरोबरच्या संभाषणानंतर संदिप शेवटचं कडवं पुन्हा सुरु करतो. इथे लिहुच दे ते मला.

(संदीपचा आवाज) गद्य:
बोळक्यामध्ये लुकलुकलेला तुझा पहिला दात
आणि पहिल्यांदाच घेतलास जेव्हा तोंडी मऊ भात
आई म्हणण्याआधीसुद्धा म्हणली होतीस बाबा
रांगत रांगत घेतलास जेव्हा घराचा तू ताबा
लुटू-लुटू उभं रहात टाकलंस पाऊल पहिलं
दूरचं पहात राहिलो फक्‍त,जवळ पहायचंच राहिलं


(सलीलचा आवाज) पद्य:
असा गेलो आहे बाळा पुरा अडकून
हल्ली तुला झोपेतच पहातो दुरून
असा कसा बाबा देव लेकराला देतो
लवकर जातो आणि उशीरानं येतो
बालपण गेले तुझे-तुझे निसटून
उरे काय तुझ्या-माझ्या ओंजळीमधून
जरी येते ओठी तुझ्या माझ्यासाठी हसे
नजरेत तुझ्या काही अनोळखी दिसे
तुझ्या जगातून बाबा हरवेल का गं
मोठेपणी बाबा तुला आठवेल का गं
सासुराला जाता-जाता उंबरठ्यामध्ये
बाबासाठी येईल का पाणी डोळ्यामध्ये
ना ना ना ना ना.. ना ना ना ना ना....

हे ऐकता ऐकता न कळत कधी डोळे पाझरायला लागले कळलंच नाही. मला मुलगी नाही. पण एक गोड भाची आहे. आता ती अकराच वर्षांची आहे. पण हे कडवं मला भूतकाळ आणि भविष्यकाळ दोन्हीकडे एकदम घेऊन गेलं समजलंच नाही.
आमच्या घरचं हे पहिलं नातवंडं आणि त्यात मुलगी. त्यामुळे लहान असताना माझ्या खास तिला भेटायला खूप फ़ेर्या असत. मला तिच्याबरोबर खूप आवडे आणि तिला मी. ही अगदी छोटी होती पाचेक वर्षांची आणि मी लग्नानंतर अमेरिकेला आले. तेव्हा आपल्याकडे घरोघरी इंटरनेट नव्हतं. फ़ोनवर सर्व काही आपल्या लाडक्या ’अपु’ला सांगण्याची तिची धडपड आठवली. तिचा मुख्य प्रश्न असे माझ्यासाठी तिथे जेवण कोण करतं याचा. आणि एक दिवस मला आपल्या आताच शिकु लागल्या छोट्या हाताने आलेलं तिचं पत्र (त्यात मागच्या बाजुला "अपू हे पतर मी लिलं आईने नाही." असं लिहिलंही आहे) . तिचं बालपण माझ्यासाठी निसटतयं याची अचानक जाणीव झाली. पण जाणं नाही जमलं. नंतर इंटरनेटवर जसं एकमेकांना पाहायला लागलो तसं तेवढ्या वेळात मला जमेल तेवढं सगळं अगदी नवे कपडे, काढलेली चित्र असं सर्व दाखवणं पुन्हा एकदा या "झोपेतच पहातो दुरुन" ऐकुन आठवलं.
नंतर मात्र एकदाची गेले आणि तेही तिच्याच वाढदिवसाच्या बरोबर एक दिवस आधी. आता दोन वर्षांनी मोठी झाली असली तरी लहानच. जमेल तेवढे क्षण पुन्हा एकत्र काढले. मी तिला शाळेत दुपारी एकदा घ्यायला गेले तर इतकी खूश की बसं. तिच्यासाठी मी जेवण बनवलं त्याची तारीफ़. आता तो जुना प्रश्न मिटला असेल. माझ्या परतीच्या वेळी खूप आधीपास्नं तिचे भरलेले डोळे आणि २६ जुलैच्या पावसामुळे माझं विमान रद्द झाल्यामुळे तिला झालेला आनंद सगळं सगळं माझ्यासाठी तेवढंच स्वच्छ आहे. अपु तू जाऊ नकोस ना या तिच्या हाकेला माझ्याकडे कधीच उत्तर नव्हतं आणि मला नक्की काय वाटतय हे सांगुन समजायचं तिचं वय...
आता यावेळी मात्र समंजसपणा वाढलेला आहे. मी इथेच राहावं हे म्हणणं नेहमीच आहे पण मी परत जाणार हेही आता बहुतेक स्विकारलय. आणि आता अजुन मोठी झाली ना? तिला तिचं व्यस्त शालेय जीवन आलं आणि त्यात आता खरं सांगायच तर माझ्यासाठी वेळ नसणार. हा क्लास, ती परिक्षा. इतकं व्यस्त की यावेळी चक्क तिने आता मला ती सातवीत जाईपर्यंत जर मी मध्येच आले तर ती किती बिझी असेल याचा पाढा वाचला. म्हणजे मी येऊ नको असं नाही पण तरी तिला इच्छा असली तरी वेळ नाही. म्हणजे पुन्हा "बालपण गेले तुझे-तुझे निसटून, उरे काय तुझ्या-माझ्या ओंजळीमधून, जरी येते ओठी तुझ्या माझ्यासाठी हसे, नजरेत तुझ्या काही अनोळखी दिसे" असंच काहीसं....
आताही मी निघताना डोळ्यात पाणी आहे. अजुन आम्ही सर्व इंटरेनटवर शेअर करतो. आम्ही काही वर्षांनी जरी भारतात परत गेलो तरी तिचं कॉलेज मधलं वेगळं जग असेल आणि त्यात मी हरवली असेन का गं?? सगळं या संदिपने लिहिलेल्या कडव्यासारखं. आणि आता कल्पना करणं खरं फ़ार चुकीचं आहे पण जेव्हा ही सासरी जाईल त्या काळातल्याही मुलींच्या डोळ्यात पाणी येत असेल तरी ते माझ्यासाठीही येईल का?? सगळे निसटलेले क्षण डोळ्यापुढून जाताहेत आणि आता भरल्या डोळ्यांनी काहीही लिहिणं अशक्य आहे.