Genius is when to know to (Re)start

२०१६ माझ्यासाठी एक प्रकारचं निरोपाचं वर्ष ठरणार, अशी सगळी लक्षणं शेवटच्या तिमाहीत दिसायला लागली होती. कामाच्या जागी श्रेय कमी, अपेक्षेचा महापूर, त्यामुळे झालेली तब्येतीची हेळसांड आणि त्याचा सरळ सरळ परिणाम घरच्या मंडळींवर दबाव येणे. आता इतक्यात मायदेशवारी केवळ ज्येष्ठ नागिरकांची आरोग्यतक्रार आल्यामुळे आयत्यावेळी उड्डाण कराव अशा प्रकारे अगदी शेवटच्या क्षणी स्वतःचा एकमेव ब्रेक रद्द करून जाऊन आलेली. या सर्वातून सही सलामत वाचताना ब्लॉगलाच निरोप द्यावासा वाटणं साहजिकच आहे. शिवाय जे लिहिलं आहे त्यापेक्षा काही वेगळं सांगायचं आहे असं वाटत नसायचं त्यामुळे सगळ्यात पहिले तर त्याच त्या जुन्या लिंकांची पिंक टाकायला सुरुवातही केली. एकदाचं मागचं साल संपलं आणि या आठवड्यात परत च्यामारिकेत आले. सुदैवाने टाके कुणाची सर्जरी वगैरे न होता गोळ्या-औषधं असं शेपटावर निभावलं आणि इथल्या त्या सुरुवातीच्या विचित्र शांत पोकळी दिवसांचा सामना करताना काल  ताईच्या सल्ल्याने आणि जेटलॅगदेवाच्या तावडीत सापडू नये म्हणून "डियर जिंदगी" नावाचा चित्रपट पाहिला. 

चित्रपट हा विषय माझ्या ब्लॉगसाठी वावडा नाही पण अनेक दिग्गज लोकांनी त्यावर टिपणी करून झाली असणार म्हणून ही पोस्ट त्यातलं वाक्य उचलून थोडं त्याला "माझिया मना"पण बहाल केलय म्हणून नामोल्लेख. शिवाय आपण भारतीय लोकं मुदलात डॉक्टर वगैरेंना असंख्य दोष देऊ, शंभर वैद्य करू, तरी आपल्याला बरं वाटणार नाही पण तोच डॉक्टर बॉलीवूड रूपाने अवतरला तर काय म्हणावं महाराजा? त्याचे गोडवे गागळ्याचा खरा डॉक्टर गाठावा लागेल अशी अवस्था. तर माझा आपला बुडत्याला काडीचा आधार. 

ऑगस्ट पासून या ब्लॉगवर इकडची काडी तिकडे झाली नाही पण बया ब्लॉगच्या फेसबुकवर बागडतेय एक म्हणे नेम टॅग आहे #AparnA नावाचा त्याबद्दल काहीबाही लिहिते. हे काही गौडबंगाल वगैरे नाही. याला आजकालच्या भाषेत life अर्थात "जीवन" ऐसे नाव आहे. आता लेखणी उचलेपर्यंत मध्ये काय घडलं याची जंत्री नाही देणार पण एक परामर्ष घेऊन सुरुवात करीन म्हणते. 

आपली सर्वांचीच "रोजमर्रा कि जिंदगी" कुठल्यातरी रुटीन किंवा काळात अडकली असते तशीच माझीही. माझे ठरलेले तीन-चार स्तंभ आहेत; महत्वाचं स्थान माझं कुटूंब, माझी पिल्लं हे असायला हवं, त्यांनतर माझी नोकरी आणि त्याचबरोबरीने माझ्याबरोबर गेली तेरा वर्षे हवी तेव्हा हवी तशी साथ करणारे पालक आणि अर्थात नंतर माझे छंद, ब्लॉग इ. अशी उतरती भाजणी असायला हवी. पण मी शेवटच्या त्रिसत्रात इतकं काम केलं आणि त्यातच गुरफटले की बाकीचे स्तंभ हळूहळू माझ्यापासून लांब गेलेच पण मी स्वत:च्याच तब्येतीची हेळसांड करून घेतली. माझ्या पालकांना ज्या तक्रारी सत्तरीत सुरु झाल्या त्यांची शिकार मी चाळीशीतच झाले. हे सगळं इतकं कॉमन आहे म्हणे की जेव्हा मी हे खाजगीत नवऱ्याला सांगितलं तर तो म्हणाला काही नवीन सांग. कामाच्या ठिकाणी प्राधान्य द्यायचं मुख्य कारण माझं एक छोटं स्वप्न साकारायची संधी माझ्या अमेरिकन साहेबाने मला दिली होती. हे स्वप्न होतं माझी कर्मभूमी आणि जन्मभूमी जोडायच्या शृंखलेतली महत्वाची कडी किंवा खरं सांगायचं तर हे झाड लावायची कल्पनाच माझी. माझ्या पेट्रिऑटिक साहेब, त्याचा साहेब आणि एकंदरीत मालकवर्ग यांच्याकडे ही संकल्पना गली उतरवताना माझे तीन-चार महिने तरी खपले होते आणि या वृक्षाने मूळ धरलं तसं मी ज्यांच्यावर विश्वासाने काम सोपवलं होतं त्यांनी पाठीत खंजीर खुपसला, माझं मन कळवळलं पण कॉपोरेटच्या जंगलात सिंह राजा असतो. तिथे या वाघाच्या बच्चीचं किती चाललं या विषयावर मी लिहिणार नाही. ते ज्याचं त्याने समजून घ्यायचं. त्याचवेळी माझ्या आधीच त्रस्त शरीराने मनाची साथ दिली आणि तब्येतीचा बिगुल वाजला. माझ्याच्याने झेपेल तितकं काम करून मी माझंच पाऊल विचारपूर्वक मागे घेतलं. पण हा निर्णय होईपर्यंत होरपळलं ते माझं कुटुंब आणि ज्यांना काडीचा फरक पडला नाही ते अर्थात कामापुरते असणारे असे महास्वार्थी लोकं. मग वरती म्हटलं तसं मलाच उपरती झाली आणि माझा मीच एक एक निरोप घ्यायचं मनात ठरवलं. 

ही पोस्ट मी माझ्या यावेळच्या जेटलॅगमध्ये लिहितेय, हे चांगलं की वाईट, माहीत नाही; पण मागचं धडा शिकवून जाणारं वर्ष आणि २०१७ च्या सुरुवातीलाच थोडंफार आजारपण या सर्व पार्श्वभूमीवर हळव्या मानाने लिहिलेलं कितपत खरं ठरतं माहित नाही पण तेव्हा नाही तरी आता एक आढावा घ्यावासा वाटला. आता याच पार्श्वभूमीवर "डियर जिंदगी" नावाचा चित्रपट पाहिला. "शारुख आणि आलिया" दोघे भोगासी आलीये तरीही पाहिला. "दंगल"पाहताना गाढ झोपणाऱ्या व्यक्तीने खरं तर कुठलेच चित्रपट पाहू नये (ए कोण ते  जेटलॅग म्हणतंय :) )  आणि कुठल्याही चित्रपटाचा उल्लेख करू नये असे म्हणतात तरी पहिला आणि तरी मताची पिंक टाकतेय. ("पिंक" चित्रपट नंतर पाहणार आहे आणि प्रॉमिस त्यावर काहीही लिहिणार नाही कारण तेही दिग्गज लोकांनी टिम्ब टिम्ब टिम्ब ... )  तर हा चित्रपट पाहून मला माझ्यासाठी लेखनथेरपीची एकदम आठवण झाली. यात एक वाक्य आहे "Genius is when to know to STOP". मला यात थांबला तो संपलाची लक्षणं तर वाटलीच पण त्याचवेळी कुठे स्टॉप मारलाय हे आठवलं. चित्रपटाबद्दल अनेकांनी उत्तमोत्तम लिहून झालं आहे. मी काही वेगळं सांगायचं प्रश्नच नाही. माझं निरीक्षण इतकंच आहे कि तसं पाहायला गेलं तर हे कामाचं न  पेलणारं ओझं/ दडपण, मुलं मोठी करायची चिंता आणि त्याचवेळी घरातील ज्येष्ठांची आजारपणं, हे माझ्या पिढीतील सगळ्यांच्याच वाट्याला आलंय. जीवनाची ही नवीन व्याख्या आहे. त्याचवेळी इतर काही मैत्रिणींप्रमाणे मीही माझ्या चाळीशीचे प्रश्न घेऊन जातेय. यातलं काहीही मी बदलू शकणार नाही. मग का थांबा? why say STOP? निदान ब्लॉगवर तरी. 

 पुन्हा एकदा इतकंच सांगायचं आहेकी हे स्वैर आणि बदलणारे विचार सांगायचं माझं हक्काचं व्यासपीठ असल्यामुळे, मी, माझ्या पद्धतीप्रमाणे लिहिणार. फुकट/विकत कसं हवं ते तुम्ही वाचा. पण त्याचा अर्थ लावताना किंवा आपल्या व्यक्तिगत आयुष्याशी संबंध जोडताना शंभरवेळा विचार करा. 

या सालात पुन्हा एकदा जोमाने लिहायचा प्रयत्न आहे. त्यातलं हे पहिलं व्यक्त पुष्प. अव्यक्त भावना मांडता येतील का हे माहित नाही पण जे काही मांडावंसं वाटणार ते नक्की लिहिणार. म्हणून म्हणायचं  महाराजा "Genius is when to know to (Re)Start" जय हो ब्लॉगिंग :)

#AparnA Feb 1st 2017.